Week tegen Pesten van start: Pesten blijft grootste zorg onder kinderen en jongeren
De jaarlijkse Week tegen Pesten vindt plaats van 22 tot en met 26 september. Met deze campagne spoort Stichting School & Veiligheid scholen in heel Nederland aan om samen (preventief) te werken aan een veilig en inclusief schoolklimaat. De urgentie is groot: pesten staat voor het tweede jaar op rij op nummer één als grootste zorg onder jongeren, blijkt uit het jaarlijkse UNICEF Jongerenadvies – een onderzoek onder ruim 1.200 Nederlandse jongeren. In dit onderzoek wordt vooral de schoolomgeving genoemd als plek waar pesten een probleem is.
“Kijk door de bril van verbondenheid”
Het motto van de Week tegen Pesten 2025, “Kijk ’s door een andere bril en zie: je klas is een team”, benadrukt dat leerlingen elkaar niet afzonderlijk, maar als deel van een geheel moeten zien. “Wanneer leerlingen zich onderling verbonden voelen, neemt de kans op pestgedrag af en zijn leerlingen eerder geneigd elkaar te helpen”, zegt Marijke van der Zalm van School & Veiligheid - expert op het thema pesten. “Het is daarom belangrijk dat leraren en klassen stilstaan bij de vraag: hoe zorgen we dat iedereen zich onderdeel voelt van het team?”
Pesten en sociale media
Ook De Kindertelefoon bevestigt de omvang van het probleem: in 2024 voerde zij met kinderen tussen de 8 en 18 jaar, gemiddeld 66 gesprekken per dag over pesten. Het gaat vaak om verbaal, fysiek en relationeel pesten, maar ook om online pesten – wat kinderen als extra zwaar kunnen ervaren omdat het continu doorgaat, geeft De Kindertelefoon aan. “Offline en online pesten staan vaak niet los van elkaar. Wat op school gebeurt gaat online verder en andersom; wat online gebeurt beïnvloedt direct de sfeer en veiligheid in de klas. Juist dat maakt het zo complex”, zegt Marijke.”
Recent onderzoek van Helpwanted, in samenwerking met dr. Remco Spithoven en School & Veiligheid, laat zien dat jongeren steeds meer tijd doorbrengen in groepschats zoals Snapchat, Whatsapp en Instagram, gemiddeld zo’n 4,1 uur per dag. Uit het onderzoek blijkt ook dat een kwart van de jongeren (23%) minstens één keer per maand online wordt buitengesloten. Een vorm van pesten waarbij iemand opzettelijk online wordt genegeerd, geblokkeerd of verwijderd.
Voor leraren is het vaak lastig om pestgedrag goed te signaleren, zeker als het zich deels online afspeelt. Scholen en leraren spelen een grote rol. Niet alleen in het begeleiden van jongeren bij hun online gedrag, maar ook door een omgeving te creëren waarin leerlingen zich gehoord en gesteund voelen. “Investeer direct in een goede relatie tussen leraar, leerling en klasgenoten, want een goede verbinding is essentieel voor een veilig schoolklimaat en het tegengaan van pesten”, benadrukt Marijke.
Actie in de klas
En dat begint volgens School & Veiligheid direct na de zomervakantie; het jaar starten met positieve groepsvorming en het samen opstellen van duidelijke, gedragen gedragsnormen, legt een belangrijke basis voor de rest van het schooljaar. Tijdens de Week tegen Pesten werken daarom duizenden scholen – van basisschool tot mbo – met gratis lesmaterialen, posters, een webinar en een speciale openingsfilm om het gesprek over pesten en sociale veiligheid op gang te brengen. “Natuurlijk ben je er niet met één week. Een veilig groepsklimaat vraagt voortdurend aandacht, onderhoud en betrokkenheid – zowel van leraren, leerlingen als ouders. Maar een goed begin is wél het halve werk,” aldus Marijke.
Over Stichting School & Veiligheid
School & Veiligheid ondersteunt en stimuleert scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doet zij door het geven van actuele informatie en deskundig advies over sociale veiligheid op school via bijvoorbeeld de website, conferenties en e-learnings. School & Veiligheid heeft bovendien een Adviespunt voor deskundig advies en informatie, ondersteund door een 24/7 bereikbaar calamiteitenteam. School & Veiligheid organiseert haar activiteiten met ondersteuning van het ministerie van OCW.