De resultaten van het onderzoek van Ham tonen aan dat het emotioneel welzijn van naasten significant afneemt gedurende de laatste levensfase. Factoren zoals slaapproblemen bij de patiënt en het ontvangen van mogelijk niet-passende zorg door de patiënt, kunnen een negatieve invloed hebben op het emotioneel welzijn van naasten. Daarentegen kan meer continuïteit van zorg, inclusief een vast aanspreekpunt voor zowel patiënt als naaste, bijdragen aan een minder sterke afname van het welzijn. Een gebrek aan voldoende ondersteuning vanuit zorgverleners, gecombineerd met een toenemende druk op mantelzorgers door maatschappelijke ontwikkelingen, versterkt het probleem. Hams studie wijst uit dat er een dringende behoefte is aan meer kennis en ondersteuning voor naasten, specifiek gericht op het herkennen en omgaan met de lichamelijke en emotionele klachten van hun dierbare.
Steun voor patiënt én naaste
Ham benadrukt het belang van een holistische benadering in de zorg, waarbij zorgverleners niet alleen de patiënt maar ook de naasten ondersteunen. In haar proefschrift roept zij dan ook op tot een brede erkenning van de rol die zowel formele zorgverleners als de sociale omgeving van naasten spelen in het bieden van ondersteuning. ‘Naast goede zorg voor de patiënt in de laatste levensfase is het essentieel dat diens naasten ondersteuning krijgen. Zorgverleners hebben daar een rol, maar ook de mensen om naasten heen en informele zorgverleners zijn belangrijk in deze ondersteuning,’ aldus Ham. Door naasten te betrekken in proactieve zorgplanning, ook hun wensen en behoeften daarin vast te leggen en hen te wijzen op beschikbare ondersteuningsmogelijkheden, kan er gezamenlijk worden gewerkt aan een verbetering van het welzijn van naasten in deze uitdagende periode.