Dit blijkt uit internationaal onderzoek van KPMG Forensic naar bijna zeshonderd fraudegevallen die tussen 2011 en 2013 hebben plaatsgevonden. Eén op de vier fraudes binnen ondernemingen wordt gepleegd door het hoger management en bijna 30% door de bestuurders van het bedrijf. Daarnaast is steeds vaker sprake van een gezamenlijk delict in plaats van een actie door één persoon. Bij 70% van de onderzochte fraudegevallen werd door een aantal mensen samengewerkt. De meerderheid van de fraudes blijkt vooral mogelijk te zijn door de gebrekkige interne controles binnen de ondernemingen.
Meer dan gemiddelde kennis van IT
Yvonne Vlasman, partner bij KPMG Forensic Investigations, zegt niet verbaasd te zijn over het feit dat de meeste fraudes gepleegd worden door het management en bestuurders. Vlasman: “Managers hebben in het algemeen toegang tot vertrouwelijke informatie, maar zijn ook in staat allerlei vormen van interne controle te ontlopen. Bovendien beschikken zij vaak over een meer dan gemiddelde kennis van informatie technologie, een belangrijk voordeel nu zoveel informatie daarin is opgeslagen en cyberfraude vaker gaat voorkomen. Als gevolg van de economische omstandigheden worden managers en bestuurders bovendien in toenemende mate geconfronteerd met mogelijke faillissementen en strengere eisen van zowel regelgevers als financiers. Hierdoor zien zij zich vaak gedwongen de prestatie van de onderneming beter voor te stellen dan deze in werkelijkheid is, hetgeen leidt tot frauduleuze financiële verslaggeving.”
Forse schades
De fraudeur blijkt vaak al langer werkzaam te zijn binnen de organisatie. Bijna 70% van de fraudes wordt gepleegd binnen een periode van één tot vijf jaar nadat de fraudeur in dienst is getreden bij de organisatie. Vlasman: “Dat duidt erop dat de fraudeur niet in dienst treedt bij een bedrijf om er te frauderen. Maar veranderingen in de persoonlijke omstandigheden of de druk om in de werksfeer bepaalde doelstellingen te realiseren, kunnen aanleiding geven tot frauduleus gedrag. Fraudeurs die alleen opereren blijken overigens aanzienlijke schade te kunnen toebrengen. In één op de drie gevallen bedroeg de totale schade 500.000 dollar of meer en in bijna 10% van de fraudes was de veroorzaakte schade zelfs hoger dan vijf miljoen dollar.
Nieuw tijdperk
Vergeleken met eerdere onderzoeken valt op dat de fraudeur in toenemende mate gebruik maakt van de technologie en niet alleen in technologisch geavanceerde landen als de Verenigde Staten. Vlasman: “We zien duidelijk een generatie fraudeurs opstaan die in staat is gebruik te maken van de technologie en derhalve toegang heeft tot veel meer informatie dan vorige generaties. Dit wijst duidelijk op een geheel nieuw tijdperk van fraude en illegale activiteiten. Het is dan ook van belang dat bedrijven zelf ook de nieuwste technologie inzetten om zich te verdedigen. Ze moeten dus serieus overwegen of de technieken van vandaag nog wel voldoen. Nieuwere toepassingen, zoals het gebruik van data analytics en data mining, bieden de bedrijven steeds betere mogelijkheden om fraudeurs op te sporen.”