Vanaf 2020 inkomsten hoger dan uitgaven
Dit overschot was minder groot dan in 2022, toen gemeenten 3,7 miljard euro minder besteedden dan ze binnenkregen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.
In 2017, 2018 en 2019 waren de uitgaven en inkomsten nog ongeveer gelijk, maar vanaf 2020 waren de inkomsten hoger dan de uitgaven.
Baten 3,5 miljard euro hoger dan in 2022
De inkomsten van gemeenten bestaan uit de inkomsten uit het gemeentefonds, de heffingsopbrengsten en overige baten. De overige baten bestaan uit onder meer specifieke Rijksuitkeringen, huren en pachten, boekwinsten bij de verkoop van aandelen, rente- en dividendopbrengsten, opbrengsten uit grondverkopen en overdrachten van andere partijen dan het Rijk.
Opvang van ontheemden uit Oekraïne
In 2023 behaalden de gemeenten een totaal aan inkomsten van 76,7 miljard euro. Dit is 3,5 miljard hoger dan een jaar eerder. De grootste toename was te zien bij de overige baten, die met bijna 1,5 miljard euro stegen tot 22,7 miljard euro. Dit kwam vooral doordat gemeenten een groter bedrag hebben gekregen vanuit het Rijk voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne.
Gemeentefonds
Het gemeentefonds, de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten, steeg in 2023 met 1,1 miljard euro tot een totaal van 41,3 miljard euro. De toename in 2022 was met 4,9 miljard euro aanzienlijk hoger. In dat jaar stelde het Rijk extra middelen beschikbaar voor de energietoeslag en voor de jeugdzorg.
Opbrengsten uit OZB, parkeerheffingen en de toeristenbelasting
De heffingsopbrengsten stegen in 2023 met bijna 8 procent, van 11,8 miljard euro tot 12,8 miljard euro. Deze toename is bijna twee keer zo groot als die in 2022 toen de heffingen met 0,5 miljard euro stegen. De grootste stijgingen waren te zien in de opbrengsten uit de onroerendezaakbelasting, parkeerheffingen en de toeristenbelasting. Alleen de opbrengsten uit de secretarieleges daalden iets.