Het wrak wordt bedreigd door natuurlijke omstandigheden, zoals stroming en verschuiving van zandlagen, en door duikers die het wrak regelmatig bezoeken. Tijdens een verkennend onderzoek op het wrak in 2016 is dit nog eens extra duidelijk geworden. De Nederlandse en Engelse ministeries van Cultuur hebben besloten om het onderzoek nu met spoed een vervolg te geven.
Van 1 juli tot 1 oktober gaat een internationaal team, met Ramsgate (Engeland) als uitvalsbasis, het wrak verder in kaart te brengen en de inventaris veiligstellen voor toekomstige generaties. Het zinken van het schip was een grote tegenslag voor de VOC. Tegenwoordig is het wrak van onschatbare waarde voor archeologen om meer te weten te komen over deze tijdsperiode. In totaal zijn zo’n 250 Nederlandse VOC-schepen vergaan, waarvan er slechts een dertigtal zijn gelokaliseerd. Niet eerder werd een VOC-schip op deze schaal wetenschappelijk onderzocht en opgegraven.
Minister Bussemaker (OCW) zet met het besluit om het wrak verder op te graven een belangrijke en symbolische stap in het beheer van Nederlands erfgoed overzee.
Bussemaker: ‘Steeds meer komt het besef dat deze sporen van ons maritiem verleden, voor velen onzichtbare resten op de zeebodem, een belangrijk deel zijn van onze identiteit. Scheepswrakken vertellen een verhaal. De twee eeuwen geschiedenis van de VOC maken deel uit van dat verhaal en ons collectieve geheugen, inclusief alles waar wij nog altijd trots op zijn, maar ook waarvoor we ons nu schamen. De archeologische informatie die we uit dit wrak kunnen halen is een unieke tastbare en objectieve bron. Daarmee is deze informatie uitermate waardevol om deze periode in de geschiedenis te duiden.’
Gedeeld maritiem verleden
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de afgelopen jaren het actieve beheer van het maritiem erfgoed in Nederland en de Nederlandse scheepswrakken in het buitenland vormgegeven. Bij dit laatste is ingezet op samenwerking met andere landen, zoals nu met het Verenigd Koninkrijk, om beheer en onderzoek mogelijk te maken.
Partners in het Rooswijk project
De Rijksdienst voert dit project uit met onder andere Historic England. Het project is zo ingericht dat het ook de mogelijkheid biedt om ‘young professionals’ in de maritieme archeologie, studenten en sportduikers uit Nederland en Engeland actief deel te laten nemen aan het onderzoek, begeleid door ervaren archeologen en conservatoren. Hiermee komt voor veel duikers de droom in vervulling om mee te kunnen werken aan een archeologische opgraving. De kennis die daarmee door de verschillende individuen, amateurs, professionals, archeologen en conservatoren wordt verzameld is van grote waarde voor toekomstig beheer van het cultureel erfgoed onder water.