Een andere verontrustende uitkomst is dat meer dan de helft (52%) van de zorgprofessionals aangeeft dat er vaak geen maatregelen tegen agressie worden genomen, omdat het wordt beschouwd als ‘iets wat bij het werk hoort’. Van Kooten: “Agressie hoort niet bij het werk van zorgprofessionals. We mogen dit daarom nooit accepteren. Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om een veilige werkomgeving te garanderen.”
Schelden, schreeuwen en bedreiging met de dood
‘Bedreiging met de dood, hete thee richting mijn hand, agressie tussen cliënten waarbij ingegrepen moest worden, psychische ondermijning en geschreeuw.’ Het is slechts één van de honderden reacties uit de peiling. Verbale agressie blijkt het meest voor te komen op de werkvloer: 90% van de ondervraagde zorgprofessionals kreeg in 2024 te maken met schelden of schreeuwen. Ook fysiek geweld komt veelvuldig voor: 33% werd geslagen, 22% vastgepakt of geduwd en 23% geschopt. ‘Onverwachts aangevallen, weggeduwd en vol met een vuist gestompt,’ vertelt een van de respondenten. Bijna een kwart (24%) van de zorgprofessionals werd bedreigd met de dood of op een andere manier geïntimideerd. Ook spugen (18%) en seksueel grensoverschrijdend gedrag (10%) komen geregeld voor. In 89% van de gevallen is de agressor een patiënt of cliënt, terwijl in 44% van de incidenten familieleden betrokken zijn.
Normaliseren van agressie is geen excuus
Van Kooten: “Deze cijfers laten duidelijk zien dat agressie in de zorg nog altijd een structureel probleem is. Zorgprofessionals moeten zich veilig voelen op de werkvloer en het is essentieel dat werkgevers en beleidsmakers dit probleem serieus nemen.” Uit de peiling blijkt bijvoorbeeld dat bijna een derde van de zorgprofessionals geen vertrouwen heeft in een goede en adequate afhandeling van een aangifte. En dat 86% van de ondervraagden vindt dat de agressie de afgelopen vijf jaar is toegenomen. “Dat kan en moet anders. Agressie normaliseren mag geen reden zijn om geen maatregelen te nemen,” benadrukt ze.
Veiligheid waarborgen
NU’91 zet zich al lange tijd stevig in voor veiligheid, onder andere aan de cao-tafels. Met succes. In het onderhandelaarsresultaat van de cao vvt op 11 maart is opgenomen dat zorgprofessionals niet langer verplicht hun achternaam hoeven te delen op de badges. In de onderhandelingen van de cao ziekenhuizen wordt ook gehamerd op dit punt. Werkgevers willen meegaan in de eis om de voor- en achternaam op de badges te vervangen door een foto en functietitel. Daarnaast zorgen nieuwe afspraken ervoor dat in onveilige situaties de zorg opgeschort of zelfs beëindigd wordt. Van Kooten: “We pleiten er daarnaast voor dat werkgevers standaard aangifte doen bij agressie-incidenten en dat er overal goed werkende alarmknoppen komen. Als we onze zorgprofessionals willen behouden, moeten hun veiligheid gewaarborgd worden. Alleen dan kunnen zij elke dag hun werk met plezier en vertrouwen blijven doen.”