Multifunctioneel gebouw
Het Justitieel Complex Schiphol (JCS) is een multifunctioneel gebouw waar, gescheiden van elkaar, mensen in detentie zitten die op Schiphol asiel hebben aangevraagd en mensen die in het kader van het strafrecht vastzitten. De lidstaten van de Europese Unie hebben elkaar via de Opvangrichtlijn de opdracht gegeven om bij de detentie van asielzoekers ervoor te zorgen dat dit in een omgeving gebeurt die zo min mogelijk doet denken aan strafrechtelijke detentie.
Schouw
De asielzoeker had beroep ingesteld tegen zijn detentie, onder meer omdat de detentieomstandigheden in JCS niet zouden deugen. De rechtbank is daarom gaan kijken hoe de detentieomstandigheden voor asielzoekers op JCS zijn. Dit heet een schouw. De rechtbank komt tot de conclusie dat JCS geen geschikte plaats is om asielzoekers vast te houden. Uit de schouw blijkt namelijk dat de afdelingen waar vreemdelingen verblijven qua gebouw en inrichting identiek zijn aan de afdelingen waar strafrechtelijk gedetineerden verblijven.
Insluiting tussen 22.00 en 08.00 uur
Daarnaast kent het regime voor de asielzoekers veel beperkingen die penitentiair van aard zijn: insluiting op cel tussen 22.00 en 08.00 uur; verplicht gebruik van een tweepersoonscel; beperking van de mogelijkheid om te luchten; afdeling kan alleen onder begeleiding verlaten worden omdat toegangsdeuren gesloten zijn; standaard langs een detectiepoort na contact met anderen buiten de afdeling; beperkt gebruik kunnen maken van de eigen mobiele telefoon; beperkte toegang tot het internet; en in het hele gebouw – de cellen uitgezonderd – zichtbare bewakingscamera’s, ook op de luchtplaats en de ruimte waar de vreemdeling bezoek kan ontvangen.
Detentie heeft penitentiair karakter
Het verblijf van asielzoekers op JCS heeft daardoor zo’n penitentiair karakter dat de Minister van Asiel en Migratie met JCS niet zoveel als mogelijk voorkomt dat de detentie gelijkstaat aan detentie in een gevangenisomgeving. Dat is in strijd met de afspraken die de lidstaten van de Europese Unie met elkaar hebben gemaakt in de Opvangrichtlijn. Detentie van asielzoekers in JCS is dan ook onrechtmatig oordeelt de rechtbank. De betreffende asielzoeker moet in vrijheid worden gesteld.