Rapport
Vandaag ontvingen secretaris-generaal Paul Huijts en plaatsvervangend secretaris-generaal Carola Van Rijnsoever van de onderzoekers van bureau Omlo het rapport over racisme bij Buitenlandse Zaken (BZ).
'Harde conclusies en pijnlijke voorbeelden'
Secretaris-generaal Paul Huijts: 'Het rapport bevat harde conclusies en pijnlijke voorbeelden. Het rapport raakt ons diep. Wat collega’s meemaken, wat er gezegd wordt en wat voor gevoel dat geeft, vinden we onacceptabel. Het spijt ons dat wij kennelijk niet in staat zijn geweest een werkomgeving te bieden waarin voor dit soort gebeurtenissen geen plaats is. Daarvoor bied ik, namens de Bestuursraad van ons ministerie, onze excuses aan. Het strookt op geen enkele manier met hoe we ons als organisatie willen inzetten voor een veilige werkomgeving in Den Haag en op de posten. Racisme kan en mag geen plaats hebben in onze organisatie. Wij staan voor een BZ waarin elke collega wordt gerespecteerd en gewaardeerd. In onze organisatie dienen kernwaarden en normen als gelijke behandeling, non-discriminatie en respect te worden gehandhaafd en hoort schending ervan niet te worden getolereerd. Dat racisme in onze organisatie voorkomt, is extra pijnlijk omdat iedere vorm van discriminatie verboden is en we internationaal pleiten voor rechtvaardigheid. Ook in dat licht zullen we alles op alles zetten om racisme binnen onze eigen organisatie tegen te gaan.'
Zelf om onderzoek gevraagd
'Mede naar aanleiding van de Black Lives Matter-protesten besloot de bestuursraad om te laten onderzoeken welke vormen van racisme binnen onze organisatie voorkomen,' aldus plaatsvervangend secretaris-generaal Carola van Rijnsoever. 'Het rapport brengt de aard en patronen van racisme binnen Buitenlandse Zaken in kaart en doet aanbevelingen. Het schetst met citaten uit diepte-interviews een indringend beeld van de vormen waarin racisme zich manifesteert en hoe dit door collega’s wordt ervaren. Ik vind het enorm verdrietig dat collega’s racisme ondervinden. Het is goed dat we dit nu in beeld hebben gebracht. Dat helpt ons om racisme in onze organisatie te bestrijden en dat gaan we ook doen. Eerst en vooral willen we collega’s die racisme hebben ondervonden nu steun bieden.'
Versterken
'De organisatie wordt structureel versterkt om racisme te voorkomen en te bestrijden. Wij zijn ervan overtuigd dat nagenoeg al onze collega’s wereldwijd racisme veroordelen en dat zij zich met ons krachtig willen inzetten voor het voorkomen en bestrijden ervan,' aldus Paul Huijts. 'Dit past ook binnen onze bredere opdracht en ambitie om een diverse en inclusieve organisatie te zijn, waarin het personeelsbestand ook een afspiegeling van de samenleving is, elke collega gelijkwaardig is en zich optimaal kan ontwikkelen. De aanbevelingen uit het rapport nemen we over. Een projectgroep onder leiding van de plaatsvervangend secretaris-generaal zal het werk coördineren, voortbouwend op stappen die we in de afgelopen periode al hebben gezet en gebruikmakend van deskundige adviezen. Daarbij gaat het om betere preventie, om betere actie in het geval dat zich een incident voordoet en om institutionele veranderingen. Het is onze ambitie om snel grote stappen te zetten, maar wij zijn ons ervan bewust dat het bestrijden van een cultureel probleem tijd vergt. De speciaal adviseurs voor diversiteit en inclusie maken deel uit van de projectgroep.'
Drie sporen
De opvolging loopt langs drie sporen, waarbij BZ waar mogelijk uiteraard aansluit bij de Rijksbrede aanpak van discriminatie en racisme, inclusief de Gedragscode Integriteit Rijk.
- Ten eerste wil BZ brede erkenning en bewustwording van het probleem bewerkstelligen en een structurele cultuurverandering in gang zetten. Doel hiervan is om racisme bespreekbaar te maken en uit te bannen, en om te voorkomen dat collega’s bewust of onbewust racistisch handelen.
- Ten tweede verbetert en vereenvoudigt BZ de mogelijkheden om incidenten te melden en op te volgen. Doel hiervan is om racisme wanneer het zich voordoet goed te kunnen bestrijden en om collega’s die het helaas toch moeten ondervinden optimaal te kunnen bijstaan.
- Ten derde bouwt BZ aan een organisatie waarin voor racisme geen ruimte is. Doel hiervan is om institutioneel racisme uit te bannen. Zo nemen we bijvoorbeeld ons wervings- en selectieproces onder de loep. En kijken we naar de doorstroom van collega’s met een biculturele achtergrond.
Luisteren, emoties delen, reageren en vragen stellen
We verwachten dat het rapport veel zal losmaken binnen de organisatie. Er zijn externe vertrouwenspersonen, waar collega’s contact mee kunnen zoeken. Daarnaast kunnen collega’s terecht bij de vertrouwenspersonen van het ministerie en op de posten, bij bedrijfsmaatschappelijk werk en de centrale coördinator integriteit van BZ. De bestuursraad wil ook de tijd nemen om hierover door te praten in de organisatie. Om te luisteren, om collega’s in Den Haag en in het buitenland de gelegenheid te geven emoties te delen, te reageren, vragen te stellen. Er worden daarom de komende tijd gesprekken georganiseerd door de hele organisatie heen. Aan alle leidinggevenden in Den Haag en op de posten wordt gevraagd om het thema racisme actief en op een veilige manier bespreekbaar te maken.
'Volste vertrouwen'
Paul Huijts: 'Wij gaan er alles aan doen om ervoor te zorgen dat elke collega, waar ook ter wereld, zich welkom en gewaardeerd voelt, zichzelf kan zijn, correct wordt behandeld en zich optimaal kan ontwikkelen. Dat doen we met het volste vertrouwen en in de wetenschap dat we samen belangrijke stappen zullen zetten. Wij kunnen dit als organisatie en met elkaar, we hebben daar alle vertrouwen in.'