De gevolgen van prijsveranderingen op de energierekening van huishoudens tussen januari 2021 en januari 2022 zijn berekend bij een gelijkblijvend jaarverbruik en op basis van prijzen die in de betreffende maanden door energiemaatschappijen aangeboden werden. De leveringsprijzen van eerder afgesloten meerjarige contracten worden niet meegenomen bij het bepalen van de gemiddelde prijs. Door het verbruik gelijk te houden, zijn de berekende effecten op de energierekening geheel toe te schrijven aan veranderingen van de tarieven voor energie. Het hier genoemde percentage van 86 procent wijkt licht af van het percentage uit de consumentenprijsindex vanwege kleine methodeverschillen.
Hogere variabele leveringstarieven
De prijs van energie steeg vooral door de hogere variabele leveringstarieven die de consument per kubieke meter gas of kilowattuur elektriciteit betaalt. Deze tarieven stegen in een jaar tijd met bijna 350 procent en dat kost een huishouden met een gemiddeld verbruik op jaarbasis ruim 1 700 euro meer, bijna 1 100 euro meer voor gas en 625 euro meer voor elektriciteit.
Lagere belastingen
Daar staat tegenover dat huishoudens in 2022 minder energiebelasting betalen als tegemoetkoming voor de hogere leveringstarieven. Een huishouden met een gemiddeld jaarverbruik betaalt in 2022 417 euro minder belasting dan een jaar eerder. Huishoudens krijgen 266 euro meer terug via de heffingskorting en de lagere energiebelasting op elektriciteit zorgt voor een voordeel van gemiddeld 176 euro. De opslag duurzame energie (ODE) op gas en elektriciteit gaat licht omhoog, net als de energiebelasting op gas.
Voordeel met een vast meerjarig contract
Als een consument op tijd een vast contract heeft afgesloten voor de leveringstarieven, dan merkt deze nu nog niets van de hogere leveringsprijs. Een huishouden dat in januari 2021 een contract heeft afgesloten met een meerjarige vaste leveringsprijs betaalt nu bij een gemiddeld energieverbruik 1 108 euro. Dat is 404 euro minder op jaarbasis dan in januari 2021. Dit huishouden heeft geen last van stijgende leveringstarieven, maar heeft wel het voordeel van de lagere belastingen.
Energierekening naar woningtype en aantal bewoners
De totale energierekening verschilt sterk per huishouden en woonvorm: woningtype, bouwjaar, isolatiegraad, huishoudensgrootte, leefpatroon, gebruik van apparaten en stookgedrag zorgen voor een grote spreiding in het energieverbruik van huishoudens. En hoe meer energie een huishouden verbruikt, hoe groter de prijsstijging. Dat komt omdat de prijsstijging per verbruikte hoeveelheid energie groter uitpakt dan het vaste voordeel van de hogere heffingskorting.
Op basis van de prijzen in januari 2022 is een meerpersoonshuishouden in een oude, grote vrijstaande woning op jaarbasis bijna 96 procent meer kwijt aan energiekosten. Een eenpersoonshuishouden in nieuw, klein appartement betaalt 70 procent meer dan in januari 2021.