De uitkomst van een recente analyse naar klachten over pesten is aanleiding voor de Kinderombudsman om nader onderzoek te doen naar oorzaken, impact en aanpak van pesten. Er blijven nog te veel vragen onbeantwoord en pestgedrag wordt nog onvoldoende (h)erkend en aangepakt. Het onderzoek begint vandaag in de aanloop naar de Week tegen pesten.
Resultaten analyse
Ieder jaar krijgt de Kinderombudsman zo'n 2000 meldingen en klachten over zaken die kinderen aangaan. Hieronder vallen ook meldingen over pesten en de aanpak van pesten. 133 meldingen van de afgelopen twee jaar zijn nader geanalyseerd. Een topje van de ijsberg, want jaarlijks worden ongeveer 350.000[1] kinderen gepest. De belangrijkste knelpunten op het gebied van pesten hebben te maken met (1) het adequaat duiden en (h)erkennen van pesten en (2) het adequaat aanpakken van pesten en andere vormen van uitsluiting. Te vaak wordt pesten onderschat en niet (h)erkend. Dit geldt voor de redenen om te pesten en voor de vorm die het pesten aanneemt.
Vormen van uitsluiting
In de meeste meldingen geven kinderen niet duidelijk aan waarom ze worden gepest. Waar dit wél gebeurt gaat het vaak om persoonskenmerken die artikel 2 van het Kinderrechtenverdrag (IVRK) beschermt. In die gevallen lijkt er sprake van een bijzondere vorm van pesten, namelijk pesten met discriminatie als achtergrond. Dit betekent iets voor de interpretatie van het pestgedrag en het vraagt misschien wel om een andere aanpak.
Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer: 'Ik vind de uitkomst zo alarmerend dat ik verder onderzoek ga doen'.
Onvoldoende actie en verantwoordelijkheid volwassenen
Het pesten neemt ernstige vormen aan, soms met grof fysiek geweld. Volgens ouders die ons hebben benaderd, is weinig tot geen actie ondernomen om het pesten aan te pakken.
En er ligt een verantwoordelijkheid bij volwassenen om kinderen een veilige omgeving te bieden op school, op sportverenigingen, in de buurt, op stage of op het werk. Zo kunnen zij pesten helpen voorkomen én aanpakken, ook bij pesten met discriminatie als achtergrond.
Vervolgonderzoek: 'Buiten spel. Uitsluiting van kinderen (h)erkennen en aanpakken!'
In het vervolgonderzoek bekijkt de Kinderombudsman de reden om kinderen te pesten en de impact die dit heeft. Ook het pestgedrag tussen kinderen onderling én de gevallen waar volwassenen kinderen pesten krijgen aandacht. Het onderzoek bestrijkt niet alleen het pestgedrag op school, maar ook pestgedrag in vrijetijdsbesteding, de online wereld en op stageplaatsen.
Stem van kinderen telt
De Kinderombudsman vindt de stem van kinderen zélf belangrijk. Het gaat om hún ervaringen en visie. En bij pesten zijn kinderen niet alleen daarvan slachtoffer, maar ook van het onvoldoende optreden van volwassenen die voor een veilige leefomgeving moeten zorgen.
In het onderzoek vraagt de Kinderombudsman kinderen hun ervaringen en hun ideeën voor oplossingen te delen. Zij zijn helaas dé ervaringsdeskundigen. Het doel van dit onderzoek is het formuleren van een adequate aanpak tegen pesten — voor alle kinderen en in alle vormen — om zo de impact op hun leven te verkleinen en hun ontwikkelingskansen te vergroten.