Ongeveer 4.000 bloed- en plasmadonaties
Afgelopen weken onderzochten Zaaijer en zijn team ongeveer 4.000 bloed- en plasmadonaties die bij Sanquin gegeven werden op aanwezige antistoffen. Donors zijn tussen de 18 en de 75 jaar, en moesten minstens twee weken klachtenvrij zijn.
Indicatief getal
Zaaijer: 'We zijn net iets over de helft van onze eerste meting, vandaar dat we die 3% nog als voorlopig cijfer moeten zien. Over een aantal weken gaan we opnieuw een meting doen, zo brengen we in kaart hoe snel het aantal mensen met antistoffen, en daarmee hopelijk immuniteit, toeneemt.' Voor de test wordt een klein deel van de bloeddonatie toegevoegd aan nagemaakt viruseiwit. Als er antistoffen daarin aanwezig zijn, dan treedt er een kleurreactie op. 'Het is echt monnikenwerk, zoals dat op het laboratorium van Sanquin wordt uitgevoerd.'
Representatief voor Nederland
De 3% is een indicatief getal, op basis van ruim 4.000 donaties. De eerste meting wordt voortgezet tot er 7.000 metingen verricht zijn. Naar verwachting kan Sanquin volgende week een nog betere weerspiegeling geven van de immuniteit van de Nederlandse bevolking. 'Het virus verspreidt zich via de lucht en direct contact, dus de mate van besmetting zal hetzelfde verlopen bij donors vergeleken met niet-donors,' licht Hans Zaaijer toe.
'Goede eerste indicatie'
'Er zat voldoende tijd tussen de uitbraak van het coronavirus en deze meting voor de eerste donors om ziek te worden, te genezen en fit genoeg te zijn om te kunnen doneren. Daarmee is deze uitslag een goede eerste indicatie. Het wordt interessanter om over 4 weken de test te herhalen, zodat we kunnen zien hoe de groei verloopt. Dan zullen meer donors, verwacht ik, het virus hebben gehad.'
Betrouwbare test
De betrouwbaarheid van de test is nog op twee verschillende manieren gecontroleerd. Zaaijer: 'We hebben de test ook uitgevoerd op het plasma van de donors die momenteel plasma komen doneren nadat ze een, met een PCR test bewezen, corona-infectie hebben doorgemaakt en zijn genezen. Die hebben dus gegarandeerd antistoffen in hun bloed. Dat bleek ook uit de test: 100% van de antistoftesten verkleurden bij deze groep.'
Eerder gegeven bloed- of plasma
De andere controle is mogelijk omdat Sanquin van alle donors een archief heeft van hun eerdere donaties. Als de test nu bij een donor antistoffen aantoont, doen we het nog een keer met een donatie van diezelfde donor ruim voordat corona in het land was. Die zouden dus allemaal negatief moeten testen. 'Als de oude samples ook verkleurden, slaat de test blijkbaar ook op iets anders aan dan corona alleen', legt Zaaijer uit.
Nog geen 100% zekerheid
Maar de uitkomst was goed: bij ongeveer 90% bleek de antistoffentest correct. 'Een kleine afwijking is in wetenschappelijk onderzoek geoorloofd. De test is ruimschoots betrouwbaar genoeg. Maar dit legt wel gelijk goed bloot waarom we nog geen persoonlijke diagnoses kunnen meedelen hieruit. Er is simpelweg nog geen test die puur op basis van antistofreactie 100% zekerheid kan geven over een besmetting.'