Community courts zijn al met succes ingevoerd in de Verenigde Staten. Maar ook in Nederland heeft een dergelijke aanpak kans van slagen, meent projectleider Mounir El Maach van de rechtbank Oost-Brabant. ‘In ons huidige strafrechtssysteem ligt de nadruk op het afdoen van strafbare feiten. Maar strafrecht is niet het antwoord op alle problemen: je ziet namelijk bij veel mensen dat er naast strafrechtelijke problemen ook bijvoorbeeld sprake is van schulden, of van familierechtelijke problemen of van het ontbreken van een nuttige dagbesteding. Bij community courts gaat het om het aanpakken van die multiproblematiek.’
Minder recidive
In een community court wordt dus gekeken welke problemen er nog meer spelen bij iemand. ‘Zijn er schulden? Is er schoolverzuim? Zijn er huisvestingsproblemen? De ervaring is dat als je de problemen integraal aanpakt, er meer kans op herstel is. En minder kans op recidive. Dat is prettig voor de persoon zelf, voor de buurt en voor de hele maatschappij.’ Lokale ketenpartners werken samen met de mensen aan het oplossen van hun problemen, de rechter fungeert als regisseur. De formele rechtsgang is in die aanpak de stok achter de deur. ‘Want als de mensen er niet in slagen hun problemen aan te pakken, dan zetten we de rechtsprocedures bij de rechtbank voort’, aldus El Maach. Ook de wijk (community) wordt betrokken. ‘Buurtbewoners en lokale organisaties kunnen deelnemen in een wijkadviesraad waar gesproken wordt over het versterken van de veiligheid en leefbaarheid in de wijk’.
Van start
‘We zitten nu nog in een verkennende fase, maar hopen over een paar maanden de definitieve plannen te kunnen presenteren. En dan is het een kwestie van gewoon doen. Kijken wat werkt en wat niet. We hopen in ieder geval met dit project een positieve bijdrage te leveren aan het leefklimaat in diverse wijken. En daarmee de rechtspraak maatschappelijk effectiever in te zetten.’