Afname wadplaten
In tegenstelling tot de NAM concludeert de Auditcommissie, uit de metingen tot en met 2016, dat er al sinds 2010 sprake is van een afname van het areaal hoger gelegen wadplaten. Het gaat om een gebied van maar liefst ca 300 ha. In dezelfde dalende gebieden, de komberging gebieden Pinkegat en Zoutkamperlaag, is een afname van de vogelsoorten geconstateerd. Bovendien blijkt er in het Lauwersmeer een beperkte, maar onverwachte verzilting. Al deze veranderingen krijgen volgens de Auditcommissie onvoldoende aandacht in de rapportages van NAM.
Meer bodemdaling
Volgens de Auditcommissie is het onduidelijk of deze afname van wadplaten geheel aan de gaswinning is te wijten. De afname van het plaatareaal is groter, dan de afname die volgens gegevens van NAM te verklaren is door gaswinningen. Hoe het nu precies zit met de bodemdaling is door de NAM onderzocht in de zogenaamde Long Term Subsidence studie.
Zorgen over juistheid voorspellingen
Deze studie, die oorspronkelijk al in 2015 afgerond had moeten zijn, is pas onlangs bij het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) ingeleverd. Dat er grote zorgen zijn over de juistheid van de voorspelde bodemdaling door NAM en de beheersbaarheid hiervan blijkt onder andere uit een onlangs gepubliceerde studie van dhr. Houtenbos. De Auditcommissie wijst NAM en de minister die over de vergunningen gaat en over Staatstoezicht op de Mijnen ook op deze recente publicatie.
Minder vogels
Het zijn de populaties van vogelsoorten zoals Bergeend, Scholekster, Kluut, Rosse grutto, Wulp en Steenloper die achteruit zijn gegaan in het gaswinningsgebied. En dat terwijl de aantallen in de rest van de Waddenzee gelijk bleven of toenamen. Ook voor deze geconstateerde verandering geeft de NAM geen verklaring, terwijl dit wel had gemoeten volgens de auditcommissie.
Onvoldoende aandacht
De Auditcommissie is van mening dat alle geconstateerde veranderingen onvoldoende worden verklaard. De Auditcommissie schrijft dat hier juist wel aandacht aan besteed had moeten worden. Om zo te kunnen beoordelen of gaswinning nadelige effecten heeft op de natuur. Bovendien ontwikkelt NAM ecologische modellen na advies van de Auditcommissie, maar ze past ze onvoldoende toe. Wat ook opvalt, is dat de Auditcommissie na 10 jaar gaswinning nog steeds niet overtuigd is of de (ecologische) monitoring op alle onderdelen gevoelig genoeg is om een eventueel effect van bodemdaling te meten.
Hand aan de kraan
De Auditcommissie stelt dat de afnemende wadplaten en vogelaantallen signalen zijn die al hadden moeten worden besproken in het licht van het ‘Hand aan de Kraan’ principe. De commissie adviseert de minister er voor te zorgen dat NAM dit alsnog gaat doen. De Waddenverenging wil een stap verder gaan. Zo lang nog niet onomstotelijk vast staat dat de veranderingen niet worden veroorzaakt door gaswinning, moet het voorzorgsprincipe worden toegepast. De hand moet aan de kraan. Aangezien de geplande gaswinning bij Ternaard onder dezelfde kombergingsgebieden plaats gaat vinden, moet het vergunningsverlening traject hiervoor worden opgeschort.