Deze regelt dat niet de gemeente, maar bouwbedrijven zelf de kwaliteit van de woning gaan inspecteren. De koper draait op voor deze kosten, die kunnen oplopen tot duizenden euro's. De bedoeling is dat gemeenten dit compenseren met lagere bouwleges doordat het toezicht komt te vervallen, maar wettelijke garanties zijn er niet daarvoor. Die zijn nodig, want uit de eerste ervaringen blijkt dat gemeenten de bouwleges maar amper laten zakken.
Verlagen leges nog maar de vraag
De NVM is in principe voorstander van betere kwaliteitsregels, zodat kopers van een nieuwbouwwoning beschermd zijn tegen bijvoorbeeld constructiefouten. In het verleden bleek het gemeentelijk bouwtoezicht niet altijd te functioneren. "Het is een goede zaak dat bouwbedrijven deze verantwoordelijkheid krijgen. Maar we vragen ons af of alles in de nieuwe wet goed is geregeld. Het mag niet zo zijn dat consumenten straks fors meer betalen omdat gemeenten de leges niet verlagen, terwijl ze hun toezichthoudende taken niet meer uitvoeren", aldus NVM-voorzitter Ger Jaarsma.
Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Wonen) wil de wet komende donderdag door de Tweede Kamer loodsen. Eerder hamerden bijna alle fracties in de Tweede Kamer erop dat de leges voor een bouwvergunning omlaag moesten. Maar uit diverse pilots die zijn gehouden, komt naar voren dat gemeenten de leges amper bijstellen. Uit onderzoek in de gemeente Voorst blijkt dat de leges voor een gemiddelde woning van Euro 4.000,- naar Euro 3.500,- zijn gedaald, terwijl de private kwaliteitscontrole kopers duizenden euro's extra kost.
Als gemeenten de leges niet aanpassen, betekent dit een lastenverzwaring voor huizenkopers van Euro 85 miljoen per jaar volgens berekeningen van het EIB. Jaarsma: "Dit is onaanvaardbaar, het zet een rem op de doorstroming in de woningmarkt. De kosten gaan omhoog, en kopers moeten maar afwachten of bouwbedrijven daadwerkelijk zullen zorgen voor meer kwaliteit. Daar heb ik zo mijn twijfels bij, gezien alle ervaringen met nieuwbouwwoningen en de proef in Den Haag."
De NVM hoopt dat het kabinet de gevolgen van de wet nog eens goed bekijkt. "Het zou een tweetrapsraket moeten zijn, waarbij de kosten voor de consument gelijk blijven - of zelfs verminderen - en de kwaliteit van het product via het toezicht verbetert. We zijn bang dat het systeem nu eerder andersom gaat werken", aldus Jaarsma.