Bij het eerste voorstel gaf een meerderheid van de Europarlementariërs aan dat mandaat van het ECDC (‘het Europese RIVM’, bekend van de corona-kleurenkaart van landen) groter moet worden, want dit komt de volksgezondheid ten goede. Momenteel heeft het centrum alleen bevoegdheden waar het gaat om besmettelijke ziekten zoals Covid-19. Dat moet worden uitgebreid naar ziektes als kanker, diabetes en ademhalingszieken als astma. Maar ook geestesziekten zouden voortaan onder de bevoegdheden van het ECDC moeten vallen.
Binnen het ECDC werken EU-landen samen. Ze delen er informatie en helpen elkaar waar het gaat om ziektebestrijding. Bij een toekomstige ramp zoals de coronacrisis moet de Europese Unie voorbereid zijn en mede daarom is de uitbreiding nodig. ‘ Onze voorstellen zouden zorgen voor betere samenwerking tussen de lidstaten en de Europese Commissie, het ECDC en het Gezondheidsbeveiligingscomité ,’ zegt rapporteur Joanna Kopcińska. De Poolse deed verslag in het Parlement over het mandaat van het ECDC en stelde voor om de uitwisseling te bevorderen van informatie, deskundigheid en beste voorbeelden uit de praktijk.
De rapporteur voor het tweede voorstel – over grensoverschrijdende bedreigingen – pleitte voor ‘één gezondheid-benadering in al het Europese beleid ’, dat als leidraad moet dienen voor het hele Europese gezondheidssysteem. Als het aan haar ligt, moet één gezamenlijk EU-inkoopbeleid voor medische producten de norm worden, zodat er meer kan worden uitgewisseld tussen EU-landen. ‘Ik ben er volledig voorstander van dat een gezamenlijke aankoopprocedure voor medische producten de norm wordt. Wat de onderhandelingen met de industrie betreft, staat de EU sterker wanneer zij namens alle lidstaten met één stem spreekt, ’ aldus rapporteur Véronique Trillet-Lenoir.
Ook vindt het Parlement dat nationale zorgsystemen meer met elkaar gaan samenwerken door bijvoorbeeld informatie en kennis uit te wisselen. Verder is het de bedoeling dat er verregaande samenwerking komt in grensgebieden qua gezondheid. Dankzij de voorstellen kan er worden gebouwd aan een Europese Gezondsheidsunie.
Europarlementariër Esther de Lange (CDA) onderhandelde namens de christendemocraten in het Europees Parlement over het tweede voorstel. Ze is optimistisch. ‘ Voor corona stond dit niet op het netvlies van nationale bestuurders, maar nu is iedereen doordrongen van de noodzaak van grensoverschrijdende samenwerking op gezondheidsgebied ,’ zegt de Nederlandse. ‘ We zorgen er ook voor dat gezamenlijke oefeningen in grensregio’s niet langer als een extraatje maar juist als essentieel onderdeel worden gezien .’ Na deze stemming gaat het Parlement onderhandelen met de Europese lidstaten. De Lange verwacht complete inzet van alle ministers van Volksgezondheid. ‘ In het verleden werd er wel eens weggekeken als het om Europese zorgsamenwerking ging. Dat kan nu echt niet meer .’