Dat blijkt uit het verkennende onderzoek van het Trimbos-instituut en het Bonger-instituut: “4-FA. 4 Fluoramfetamine: gebruikers en gebruik in beeld”.
Doel van het onderzoek, dat is uitgevoerd met financiering van ZonMw in opdracht van het ministerie van VWS, was het verkrijgen van een beeld van 4-FA-gebruikers en de ervaren gezondheidsproblemen. Tevens is nagegaan in hoeverre 4-FA gebruikers hun risico-inschatting en/of gebruik hebben veranderd als gevolg van recente waarschuwingscampagnes. De gegevens zijn onder meer afkomstig van een online survey onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen die 4-FA hebben gebruikt, interviews met professionals en veldwerk onder overwegend lager opgeleide, 4-FA gebruikers op feesten buiten de Randstad, waar vooral ‘hardere’ electronic dance music wordt gedraaid.
Ervaren effecten gebruik en gezondheidsproblemen
De ondervraagde gebruikers verkiezen 4-FA boven ecstasy omdat het middel minder controleverlies veroorzaakt, de effecten minder zichtbaar zijn en de dip daarna minder sterk is. Het euforische gevoel en de stimulerende werking zijn eveneens belangrijke motieven voor gebruik.
De meeste gebruikers (80 procent) ervaren ook negatieve effecten bij het gebruik van 4-FA. De meest voorkomende klachten zijn slaapproblemen, hoofdpijn en een dip in de dagen na gebruik. Ook hartkloppingen, duizeligheid en hallucinaties komen voor.
Negatieve effecten waren voor tweederde van de gebruikers reden om te minderen met 4-FA; een derde van deze groep stopte helemaal, een kwart minderde en één op de tien gebruikte minder per keer. Gebruikers vinden het moeilijk risicovolle doseringen in te schatten. De gebruiks- en toxische hoeveelheid lijken bovendien dicht bij elkaar te liggen; professionals durven hierdoor ook geen ‘minder risicovolle dosering’ te noemen.
Zelf-gerapporteerde effecten waarschuwingscampagnes
De waarschuwingen en negatieve berichtgeving in de media over risico’s van 4-FA hebben op veel gebruikers indruk gemaakt. Een meerderheid beschouwt de waarschuwing als terecht, betrouwbaar en relevant. Voor tweederde van de gebruikers veranderde de waarschuwing hun risicoperceptie. Dertig procent gaf aan te zijn gestopt en 29 procent had het gebruik anderszins aangepast.
Een kleine groep believers blijft 4-FA gebruiken ondanks verboden, waarschuwingen en gezondheidsproblemen. Zij informeren zich vaak wel, achten zichzelf bewust van de risico’s en nemen deze bewust. Een misvatting die bij hen geadresseerd kan worden is dat ernstige incidenten alleen voorkomen bij overdosering of combinatiegebruik. Door het verbod is mogelijk een 4-FA schaarste ontstaan, waardoor het gebruik (verder) wordt terug gedrongen, maar dit zal de komende tijd moeten blijken.