Botulisme op melkveebedrijf, 22 koeien geruimd

Geruimd
‘De gevolgen van de uitbraak waren ernstig: 1 dode vaars en euthanasie van 21 koeien en 1 pink’, aldus de Gezondheidsdienst. De euthanasie vond plaats vanwege de zeer slechte prognose en onmogelijkheid tot afvoeren voor de slacht.

De dierenarts bezocht het bedrijf op een maandagavond vanwege een vaars die na het afkalven niet meer overeind wilde. De vaars had ondertemperatuur en een stilliggend maagdarmkanaal. De volgende dag werd het dier dood aangetroffen, waarna contact is opgenomen met de GD Veekijker. Tijdens het sectieonderzoek dat bij de GD werd verricht, werden geen andere afwijkingen gevonden, waardoor de waarschijnlijkheidsdiagnose botulisme is gesteld. 

In overleg met de practicus en de veehouder is direct besloten om het ruwvoer van de groep melkkoeien volledig te vervangen door ruwvoer van een buurtbedrijf en de koppel te vaccineren (vaccin type C/D). Na een week heeft de GD-dierenarts het bedrijf bezocht. Op dat moment werden twee liggende koeien aangetroffen met een ondertemperatuur, die gestopt waren met vreten en drinken.

Deze koeien hadden een compleet stilliggend maagdarmkanaal en de koppel was (qua vreten en herkauwen) te traag/te rustig. Ook werd in de weide een dode kip van een omliggend bedrijf gevonden, op de plek waar de koeien voor de uitbraak een paar uur per dag hadden gelopen. 

Botulisme type D
Zes dagen na de sectie leverde typering op dat het om botulisme type D ging. Dit type is gerelateerd aan pluimvee. Tot 10 dagen na de vaccinatie hebben zich nog nieuwe patiënten aangediend, dit aantal is uiteindelijk dus opgelopen tot 23. Opmerkelijk was nog dat binnen het melkveekoppel alleen de eerste patiënt, het lichtste dier binnen het koppel, zelf is doodgegaan.

De vaccinatie is na 3 weken herhaald en gezien het veel voorkomen van pluimvee en roofdieren (o.a. vossen) in die regio, dienen de veehouders te overwegen om preventief te vaccineren.