Minister de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wil die hulp mogelijk maken voor iedereen die daarom vraagt. Om dit doel nog sneller te bereiken wordt er een nieuw wetsvoorstel voorbereid, zodat het nieuwe systeem in één keer overal kan worden ingevoerd. Een eerder geplande experimentenwet waarmee eerst in een klein aantal gemeenten bij een aantal verkiezingen bijstand in het stemhokje kon worden uitgeprobeerd, komt hiermee te vervallen.
Minister de Jonge: “In de oorspronkelijke plannen zou hulp in het stemhokje pas in 2029 mogelijk zijn voor iedereen die daarom vraagt. Dat is niet uit te leggen. We vinden het nodig, daarom maken we een beter wetsvoorstel dat gelijk de Kieswet wijzigt. Als beide Kamers akkoord gaan, kunnen meer kiezers hier al vanaf 2026 gebruik van maken.’
Hulp in stemhokje
Verkiezingen vormen de basis van onze democratie. Dat we in Nederland onze stem in vrijheid kunnen uitbrengen op wie we willen, is bijzonder. Voor veel kiezers is een stem uitbrengen echter geen vanzelfsprekendheid, terwijl de wens om zélf te kunnen stemmen wel groot is. Dat geldt bijvoorbeeld voor kiezers die moeite hebben met lezen of een verstandelijke beperking hebben. Door mogelijk te maken dat zij een stembureaulid om hulp kunnen vragen, kunnen zij gemakkelijker van hun stemrecht gebruik kunnen maken. Hulp kan alleen gegeven worden door een stembureaulid, waarbij de kiezer die de hulp krijgt, altijd zelf moet aangeven op wie hij/zij wil stemmen.
Experimentenwet vervalt
Om bijstand in het stemhokje mogelijk te maken was een tijdelijke experimentenwet in voorbereiding. Na een overwegend positief advies van de Raad van State is opnieuw kritisch naar het doel van deze wet gekeken. Dat is het toegankelijker maken van het verkiezingsproces voor iedere kiezer. Daarom kiest de minister van BZK er nu voor om niet eerst in slechts een klein aantal gemeenten het nieuwe systeem uit te proberen, maar in één keer landelijk in te voeren. Het nieuwe wetsvoorstel wordt binnenkort voor advies aan de Afdeling advisering van de Raad van State aangeboden.
VN-verdrag Handicap
Het wetsvoorstel Bijstand in het stemhokje sluit aan bij het VN-verdrag Handicap en bij de wens van verschillende organisaties, zoals het College voor de Rechten van de Mens, om hulp bij het stemmen in het stemhokje voor een bredere groep beschikbaar te maken. Ook de Kiesraad adviseerde eerder om bijstand door een stembureaulid mogelijk te maken voor kiezers met een verstandelijke beperking.