De FIFA heeft drie weken de tijd om te reageren op de dagvaarding. Is de wereldvoetbalbond niet bereid om binnen deze gestelde termijn goede afspraken te maken, dan wordt de zaak aanhangig gemaakt bij de rechtbank in Zürich.
In 2022 vindt het wereldkampioenschap voetbal in Qatar plaats. In dit oliestaatje worden nu de stadions en de bijbehorende infrastructuur gebouwd. Duizenden straatarme arbeiders uit bijvoorbeeld Bangladesh, India en Nepal werken zich soms letterlijk dood om dit voetbalfeest te laten slagen.
Moderne slaven
‘Deze arbeiders zijn, net zoals Nadim, met mooie verhalen naar Qatar gelokt en werken nu als moderne slaven voor de puissant rijke Qatari’, aldus Ruud Baars, namens de FNV: ‘Ze werken onder het zogenaamde kafala-systeem. Dit systeem zorgt voor een extreem scheve machtsverhouding tussen de werkgever en de arbeider. De arbeiders hebben niets te vertellen. Niets over waar ze werken, hoe lang ze werken en ze worden zwaar onderbetaald, als ze al betaald krijgen. En blijkbaar is het geen enkel probleem om deze mensen in een bloedhitte van rond de 50 graden Celsius te laten werken in de zomer. Terwijl het WK zelf naar de winter is verplaatst, omdat het in de zomer te warm is voor de duurbetaalde voetballers.’
Minder dan niets
Baars vervolgt: ‘Opkomen voor hun rechten is er voor de arbeiders niet bij. Vakbonden zijn zelfs verboden. De werkgevers hebben hun paspoorten, dus het land verlaten en terugkeren naar het thuisland is niet mogelijk. Ook omdat ze daar vaak schulden hebben opgebouwd om de reis naar Qatar te maken. In plaats van geld en een toekomst voor hen en hun familie, hebben ze nu niets. Een schande, terwijl de FIFA miljarden gaat verdienen aan dit WK. De FIFA moet per direct een halt toeroepen aan deze bizarre uitbuiting en de arbeiders, zoals Nadim, en hun familie compenseren voor het onrecht dat hen is aangedaan.’
De FIFA is van mening dat zij niet verantwoordelijk is voor de erbarmelijke omstandigheden. Baars noemt dit flauwekul: ‘Natuurlijk is de FIFA verantwoordelijk. Zij bepalen waar een WK wordt gespeeld en bepalen alles met betrekking tot hun evenement. De voetbalbond investeert er veel geld in. Er worden speciaal voor dit sportevenement, het grootste ter wereld, stadions gebouwd, metrolijnen, hotels, alles om het spelers en fans naar de zin te maken. Dan kan je als organisatie niet zeggen dat je niet verantwoordelijk bent.’
Nadim Shariful Alam
De 21-jarige Nadim Shariful Alam is exemplarisch voor de situatie van vele duizenden moderne slaven in Qatar. Met een mooi verhaal is hij naar Qatar gelokt. Hij betaalde hiervoor 3976,50 euro aan een ronselaar. Sowieso veel geld, maar voor Bengaalse begrippen een fortuin. In ruil daarvoor heeft hij anderhalf jaar als moderne slaaf vrachtschepen mogen afladen, woonde hij onder erbarmelijke omstandigheden met duizenden andere arbeiders in een speciaal voor hen gebouwd kamp, bepaalde zijn werkgever zijn leven, moest hij zijn paspoort inleveren en toen hij zijn baan verloor, mocht hij niet ergens anders aan de slag, maar werd hij het land uitgezet. Naar zijn geld kon hij fluiten. Van de vierduizend euro die hij betaalde aan de ronselaar, zag hij krap een tiende terug. Hij leeft nu in nog grotere armoede dan toen hij huis en haard achterliet om de rijke voetbalbobo’s en de Qatari aan hun WK-feestje te helpen. Daarom wordt voor hem een compensatie geëist van 10.000 euro.
Vakbondswerk stopt niet bij de grens
Vakbondswerk houdt niet op bij de grens. Nederlandse bedrijven zijn immers ook over de hele wereld actief en de FNV houdt scherp in de gaten dat deze werkgevers hun werknemers eerlijk en menswaardig behandelen en niet afdalen naar het erbarmelijke niveau dat in sommige landen meer regel dan uitzondering is. Waar nodig helpt de FNV werknemers om voor hun rechten op te komen. Baars legt uit: ‘In de hele wereld proberen wij werknemers te helpen door bijvoorbeeld vakbonden op te richten. De FNV is zodoende al heel lang betrokken bij de problemen van de migranten arbeiders in Qatar en we proberen deze mensen een stem te geven. Vele organisaties zijn betrokken en er zijn gesprekken op politiek en diplomatiek niveau. Alle democratische middelen worden ingezet om de arbeiders te helpen en wij, de FNV, kiezen voor de weg naar de rechter.’
Het kafala-systeem
Het kafala-systeem (kafala betekent sponsorschap in het Arabisch) is een systeem waaronder gastarbeiders werken in verschillende Arabische landen zoals Qatar, Libanon, Saoedi-Arabië, Jordanië en de andere Golfstaten. Onder het systeem moeten alle zeer arme gastarbeiders een 'sponsor' hebben, meestal hun werkgever. Deze werkgever is verantwoordelijk voor de gastarbeider en de gastarbeiders hebben zelf nauwelijks rechten. De gastarbeiders moeten vaak hun paspoort inleveren, waardoor ze overgeleverd zijn aan de grillen van hun ‘sponsor’.