Het Gents Netwerk voor Perinatale Mentale Gezondheid wil hierin verandering brengen met een nieuwe website en een sensibiliseringsfilmpje. Het Netwerk roept op om over de problemen te praten en (professionele) hulp te zoeken.
Meer dan baby blues
Tijdens de zwangerschap en de maanden na de bevalling, voelen vrouwen zich vaak heel kwetsbaar. 1 op de 5 ervaart psychische problemen die gaan van een depressieve stoornis of angststoornis tot een ernstige postnatale psychose. Een postnatale depressie is niet te verwarren met een baby blues die bij 3 op de 4 vrouwen kort na de bevalling opduikt en tot 2 weken kan duren.
Lien Tallieu getuigt over haar postnatale depressie: 'Ik piekerde over alles, in de eerste plaats over mezelf, maar ook over mijn relatie en mijn omgeving. Het voelde alsof ik vanbinnen leeg en verkrampt was. Als mijn zoon begon te huilen, dacht ik dat ik gek zou worden. Ik kon niets meer in perspectief plaatsen, alles leek zwart en slecht. Ik vond mezelf een rotslechte moeder en vroeg me af of ik niet beter kinderloos was gebleven.'
Taboe en stigma doorbreken
Te weinig vrouwen zoeken of aanvaarden hulp. 'Er rust een publiek taboe op mentale problemen in de perinatale periode. Je hoort immers blij te zijn met je zwangerschap of de geboorte van je kindje', vertelt psychiater prof. Gilbert Lemmens (UZ Gent). 'Vrouwen durven niet voor hun gevoelens uitkomen, ze proberen hun klachten te verbergen en stellen de zoektocht naar hulp uit.'
Nochtans zijn de klachten goed te behandelen. Het Gents Netwerk voor Perinatale Mentale Gezondheid wil het taboe doorbreken. Prof. Lemmens: 'Met de website en het filmpje "Wolk in mijn hoofd" willen we vrouwen aanmoedigen om te praten over psychische klachten met vrienden, familie of zorgverleners. We willen vrouwen en hun omgeving ook meer bewust maken van het bestaan van deze klachten. Alleen zo kunnen we vrouwen tijdig de juiste hulp bieden.' De website informeert, ondersteunt aan de hand van getuigenissen en tips, en verwijst door naar professionele hulp.
Het Netwerk werkt voor de campagne samen met ervaringsdeskundigen. Friedl Teirlinck is één van hen: 'Ik heb er nooit een taboe van gemaakt dat ik na de geboorte van mijn zoon een postpartumdepressie had. Ik vertel eerlijk mijn verhaal om aan andere mama's te laten zien dat ze niet alleen zijn, dat het te genezen is en dat ze zich moeten laten helpen.'
Gevolgen van perinatale psychische problemen
Psychische problemen tijdens de perinatale periode kunnen negatieve effecten hebben op de gezondheid en het welzijn van de moeder, haar partner, het (on)geboren kind en de rest van het gezin. Psycholoog Rita Van Damme (UZ Gent) legt uit: 'Onderzoek toont ons onder andere gevolgen voor het verloop van de zwangerschap en bevalling, de ontwikkeling van het kind en de moeder-kindinteracties. Ook is er een hogere kans op psychisch problemen op lange termijn. Daarom willen we deze psychische problemen snel detecteren en de juiste behandeling opstarten.'
Behandeling met de baby
De behandeling is afhankelijk van de aard van de mentale problemen, de intensiteit en de omgeving. Vrouwen kunnen therapeutische ondersteuning krijgen tijdens consultaties, dagbehandelingen of een opname. Na de bevalling bieden Moeder-Baby-Eenheden een behandeling waarbij er naast therapie voor de moeder en eventueel haar partner, ook ruimte is voor coaching van de moeder tijdens de zorg en interactie met haar baby.
En de partner?
Ook partners kampen soms met psychische problemen. Iets minder dan 10 procent ontwikkelt zelf een depressie, meestal 3 tot 6 maanden na de geboorte. De kans op die problemen is groter wanneer de moeder een perinatale depressie doormaakt. Reden te meer dus om moeders hulp te laten zoeken en hun partner daarbij te betrekken.