Het gaat om het kankermedicijn lutetium octreotaat. Dat meldt de NOS op basis van berichtgeving in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG). Het medicijn is in Nederland ontwikkeld en wordt gebruikt voor de behandeling van bepaalde tumoren die kunnen opduiken in onder meer de maag, lever of alvleesklier. Het Erasmus MC in Rotterdam ontwikkelde het medicijn al halverwege de jaren tachtig en toen het medicijn succesvol bleek, gingen ook het Antoni van Leeuwenhoek (Amsterdam) en het UMC (Utrecht) de behandelingen aanbieden. De ontwikkeling van het medicijn in het Erasmus MC stond onder leiding van emeritus hoogleraar Eric Krenning die er sinds begin van deze eeuw patiënten mee behandelde.
Overnames
Krenning richtte met onderzoekers van een farmaceutisch bedrijfje en een aantal collega's een eigen bedrijf op. Dat werd in 2011 aan de Franse farmaceut AAA verkocht. Het medicijn is sinds voorjaar 2018 in bezit van de Zwitserse farmaceut Novartis. Die nam AAA over voor 3,3 miljard euro, kort nadat lutetium octreotaat in de herfst van 2017 de weesgeneesmiddelenstatus had gekregen. Die status geeft tien jaar alleenrecht op verkoop van het middel in de Europese Unie en zeven jaar in de Verenigde Staten. Weesgeneesmiddelen zijn medicijnen tegen heel zeldzame ziekten.
Kosten
Het Erasmus MC maakte het middel destijds voor 16.000 euro. Novartis vraagt voor een kuur van haar identieke middel Lutathera meer dan 90.000 euro, aldus de NOS.
Reactie zorgverzekeraar VGZ
Zorgverzekeraar VGZ vindt het niet uit te leggen 'dat kankerpatiënten geen toegang hebben tot een geneesmiddel dat ontwikkeld is door het ziekenhuis zelf, maar onbetaalbaar wordt door tussenkomst van een farmaceut die niets aan die ontwikkeling heeft bijgedragen. Het is pervers', zo schrijft de omroep.
Reactie Novartis
Het hoofdkantoor van Novartis laat per e-mail weten dat het bedrijf grondstoffen voor lutetium octreotaat aan Nederlandse ziekenhuizen blijft leveren en dat er geen grote prijsverhoging aankomt. Volgens het bedrijf wordt de bijdrage van de Franse farmaceut AAA onvoldoende erkend. Niet alle kosten gemaakt voor de laatste fase van het patiëntonderzoek en voor de registratieprocedure zijn terug te vinden in openbare financiële verslagen.
Zelf blijven maken
De zorgverzekeraars willen dat de betrokken ziekenhuizen zelf lutetium octreotaat blijven maken. Ze zijn bezorgd dat die mogelijkheid op de tocht komt te staan. Novartis werd namelijk met de aankoop van AAA ook eigenaar werd van één van de enige leveranciers van lutetium die grondstof van voldoende kwaliteit levert om medicijnen van te maken.