Hardere aanpak antibioticagebruik in de veehouderij

In de Taskforce zitten vier veehouderijsectoren: pluimvee, varkens, runderen en kalveren. Om de vermindering daadwerkelijk te realiseren, neemt Bleker extra maatregelen bovenop het plan uit de sector en gaat hij de controle verscherpen. Dat schrijft hij woensdag in een brief aan de Tweede Kamer.

De kern van het plan is de centrale registratie (in database Vetcis) van het gebruik van geneesmiddelen door zowel dierenartsen als veehouders. Daarmee kunnen zij het antibioticumgebruik met hun collega’s vergelijken. Een onafhankelijke Stichting Dierengeneesmiddelenautoriteit (Sda), die vanaf 1 januari in werking treedt, toetst het gebruik en ontwikkelt nieuwe, strengere, normen voor gebruik.

De Sda, die financieel wordt ondersteund door het ministerie van EL&I, rapporteert aan de overheid of de doelstellingen worden gerealiseerd. Ook spreekt de Sda dierenartsen die veel voorschrijven aan op hun gedrag.

De Sda gaat nieuwe gebruiksnormen voor antibiotica formuleren. Dit biedt de nVWA nieuwe aanknopingpunten om dierenartsen aan te brengen bij het Veterinair tuchtcollege. Beide bewindslieden verwachten dat ook de veehouderijsectoren hun aanpak verscherpen. Ze vinden dat veehouders moeten waarborgen dat binnen hun kwaliteitssystemen (IKB) alleen met dierenartsen wordt gewerkt die antibiotica registreren in Vetcis.

De voorgangers van Bleker en Schippers, de ministers Gerda Verburg (LNV) en Ab Klink (VWS) hebben de Taskforce Werner dit voorjaar gevraagd om plannen te ontwikkelen om in 2011 een reductie van 20% te realiseren en in 2013 van 50%. In 2013 is Nederland dan terug op het niveau van 1999 en niet langer koploper van het antibioticagebruik in de veehouderij in Europa, maar een middenmoter.

Maatregelen en handhaving
Het registratiesysteem zal voor alle veehouders en dierenartsen op wie dat systeem betrekking heeft Algemeen Verbindend worden verklaard. Dierenartsen die nog niet in Vetcis registreren en dus nog onvoldoende transparant zijn in hun antibioticumgebruik, worden extra gecontroleerd door de nVWA (nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit). Dit geldt ook voor veehouders die niet meedoen.

De Sda gaat nieuwe gebruiksnormen voor antibiotica formuleren. Dit biedt de nVWA nieuwe aanknopingpunten om dierenartsen aan te brengen bij het Veterinair tuchtcollege. De intensievere handhaving gaat ruim een miljoen euro kosten. Het wordt dierenartsen ook moeilijker gemaakt om de modernste antibiotica (derde en vierde generatie cephalosporinen en fluorchinolonen) voor te schrijven. Daarnaast wordt het zogeheten preventief toedienen verboden.

Verder worden eigenaren van dieren die met een verhoogde residuvorming van antibiotica aan het slachthuis worden aangeboden, straftrechterlijk vervolgd. Ten slotte worden de reclameregels voor antibiotica in vakbladen strikter gehandhaafd.

Op dit moment loopt er nog een onderzoek van de Gezondheidsraad naar de risico’s van het gebruik van antibiotica in de veehouderij voor de volksgezondheid. Dat advies is nog niet klaar. Mocht het advies daartoe aanleiding geven, dan zullen de voorgestelde regels worden aangescherpt.

De beide bewindslieden hopen dat de veehouderij met de deels zelf genomen maatregelen het vertrouwen van de Nederlandse samenleving kan herwinnen. De vermindering van antibioticagebruik moet volgens Bleker en Schippers samengaan met meer praktische kennis over het voorkomen van gezondheidsproblemen. Daarom hopen zij dat dit systeem voor een mentaliteitsverandering gaat zorgen bij dierenartsen en veehouders.