'Door kinderen ga je op je ouders lijken'

NWO-wetenschapper Freek Bucx analyseerde gegevens van meer dan duizend jongvolwassen, hun ouders en hun eventuele partners. Door kinderen ga je op je ouders lijken, maar een partner die het niet kan vinden met de schoonouders kan de band tussen ouders en kinderen flink verpesten. Freek Bucx promoveert op 6 november aan de Universiteit Utrecht.

Freek Bucx onderzocht de band tussen ouders en kinderen in de zogenaamde middenfase van de ouder-kindrelatie. De kinderen zijn dan grofweg tussen de 18 en 35 jaar oud en ouders bevinden zich in de vroege ouderdom, zo tussen de 50 en 75 jaar. Bucx ontdekte dat één van de grootste storende factoren in de relatie tussen ouder en kind, de relatie tussen partner en schoonouders is. Als je partner niet overweg kan met je ouders, is de kans groot dat het contact met je ouders verwatert. Gelukkig is dat vrij makkelijk op te lossen: je hoeft er alleen maar een kind voor te krijgen.

Dicht bij je ouders in de buurt
Bucx ontdekte dat de ouder-kindrelatie in deze middenfase periode erg sterk is. is. Vaak gaan de kinderen bijvoorbeeld dicht in de buurt van de ouders wonen. Maar de relatie tussen ouders en kinderen verloopt niet altijd vlekkeloos. Volgens Bucx komt dit vooral door de veranderingen in het leven van de kinderen: zij gaan op zichzelf wonen en besteden meer tijd met hun partner dan met de ouders. In deze periode wordt band tussen ouders en kinderen wat slechter: er is minder contact met ouders, minder onderlinge steun en opvattingen over gezin en familie gaan uit elkaar lopen.

Zodra jongvolwassenen kinderen krijgen, wordt de band echter weer een stuk sterker. Er komt bijvoorbeeld meer contact, vaak ook doordat de ouders bijspringen met de opvang van de kinderen. Maar niet alleen het contact wordt sterker: ook de gelijkenis tussen ouders en kinderen wordt groter. De jongeren gaan meer terugvallen op de opvattingen van hun ouders, ze gaan hetzelfde denken over gezinsrelaties, homohuwelijken, of de taakverdeling in het huishouden. De band met de ouders verandert echter ook op een andere manier: op emotioneel gebied ontstaat er meer afstand.

Bindende kracht van familierelaties
Het onderzoek van Freek Bucx maakt deel uit van het NWO-onderzoeksprogramma de Bindende kracht van familierelaties. Dit is een onderzoeksprogramma over de maatschappelijke oorzaken en gevolgen van veranderende familierelaties, dat in 2003 is begonnen en op 12 november wordt afgesloten met het gratis congres Families in flux in Madurodam.

Het onderzoeksprogramma is begonnen met een enorme dataverzameling onder een kleine 10.000 Nederlanders en 1350 Nederlanders met een Turkse, Marokkaanse, Antilliaanse of Surinaamse achtergrond tussen de 18 en 80 jaar. Deze Netherlands Kinship Panel Study (NKPS) heeft een waardevolle verzameling gegevens opgeleverd over de relaties tussen partners, ouders en kinderen, broers en zussen, het kerngezin en de bredere familie en over wonen, werken en zorg. Ook Freek Bucx heeft uit deze data geput. De NKPS zal in de toekomst nog door honderden andere wetenschappers gebruikt gaan worden voor sociaalwetenschappelijk onderzoek.