Bovendien zijn er naar schatting 45.000 mensen met langdurige alcoholproblemen die hiervoor niet in zorg komen. Dit blijkt uit het proefschrift van Marlous Tuithof, werkzaam bij het Trimbos-instituut.
Overmatig alcoholgebruik behoort wereldwijd tot de belangrijkste risicofactoren van ziekte en sterfte. Ook de maatschappelijke en de sociale schade van overmatig alcoholgebruik is groot, en daarnaast kan problematisch alcoholgebruik ernstige gevolgen hebben voor het individu. Cijfers gebaseerd op de DSM-5, het nieuwste handboek van psychiaters, laten zien dat ongeveer 400 duizend Nederlanders jaarlijks te kampen hebben met een alcoholstoornis. Dat wil zeggen problematisch alcoholgebruik leidend tot verstoring van het dagelijks functioneren. Dit kan zich uiten in het opgeven van sociale activiteiten om te kunnen drinken, controleverlies over het alcoholgebruik of onthoudingsverschijnselen.
Het proefschrift van Tuithof onderzocht wie in de algemene bevolking een stoornis in het gebruik van alcohol ontwikkelt, waarom de één herstelt en de ander niet, en wie er met deze alcoholproblemen in zorg komt. Dit werd onderzocht op basis van gegevens van de NEMESIS-2 studie, een representatief onderzoek onder bijna 7.000 volwassenen naar de psychische gezondheid van Nederlanders. Een opvallende bevinding was dat 70% van de mensen met een alcoholstoornis binnen drie jaar herstelt en dat ‘slechts’ 12% daarna terugvalt in het oude patroon. Intensieve behandeling lijkt daarom vooral nodig voor de ernstige, chronische groep. Dat zijn mensen die veel drinken, veel alcohol gerelateerde problemen hebben en daarnaast vaak een angststoornis hebben.
Mensen met alcoholstoornis zoeken beperkt hulp
Uit dit proefschrift blijkt verder dat 90% van de mensen met een alcoholstoornis in de algemene bevolking geen professionele hulp zoekt voor dit probleem. De meeste niet-hulpzoekers herstellen na verloop van tijd en functioneren dan weer net zo goed als mensen die nooit een alcoholstoornis hebben gehad. Er is echter ook een groep mensen die vier jaar lang geen professionele hulp ontving en waarbij de alcoholproblemen niet waren overgegaan. Het gaat hier naar schatting om een gemiste groep van 45.000 volwassen Nederlanders. Uit toekomstig onderzoek zal moeten blijken waarom zij geen hulp zoeken en hoe deze groep het beste geholpen kan worden.
Signalering, diagnostiek en behandeling
Deze nieuwe resultaten pleiten voor aandacht in de huisartsenpraktijk voor zowel de mate van alcoholgebruik, de mate van alcohol gerelateerde problemen en eventuele andere psychische stoornissen. De minder ernstige stoornissen kunnen door de huisarts worden behandeld en de ernstige stoornissen kunnen dan tijdig naar de specialistische zorg worden verwezen.