'Effect meerjarige droogte niet overal ter wereld hetzelfde'
Droogteperioden komen steeds vaker voor en worden ook steeds langer. Dat is niet goed voor groen: van droogte wordt je gazon snel geel en bruin, en er moet meer geïrrigeerd worden op gewassen. Maar werkt het zo over de hele wereld?
Het blijkt wat ingewikkelder te liggen dan gedacht. “Een boom reageert anders op droogte dan gras, en een boom in Noorwegen reageert ook weer anders dan een boom in Nederland.”
Groene gebieden
Denise Ruijsch, promovendus aan de Universiteit Utrecht, keek voor haar promotieonderzoek naar wereldwijde meerjarige droogteperioden van de afgelopen 20 jaar. Zij gebruikte satellietbeelden om vanuit de ruimte te kijken naar hoe groen planten waren. “Tijdens droogteperioden worden, zoals je verwacht, veel plantgebieden minder groen. Maar in de hogere breedtegraden van het Noordelijk halfrond werden planten gemiddeld tijdens een meerjarige droogteperiode juist eerst groener,” vertelt Ruijsch.
Dit waren vooral gebieden waar nog voldoende voorraad grondwater aanwezig was. Tijdens droogteperioden is het vaak ook warmer en zonniger, waardoor in die gebieden planten juist opbloeien. “Maar uiteindelijk worden ook die planten bruin als de droogte aanhoudt.” Droge gebieden zoals Australië, Zuid-Afrika en gebieden rond de Middellandse Zee zagen een directer negatief effect van lange droogte, en ook een grotere impact.
Het effect van meerjarige droogteperioden op vegetatie wereldwijd. Rood laat een direct negatief effect zien (vegetatie is minder groen), groen een direct positief effect (vegetatie is groener).
Balans
Ook reageren verschillende soorten planten anders op meerjarige droogteperioden. “Een boom blijft langer groen en doet er langer over om te reageren op een droogte dan gras, maar gras groeit ook makkelijker weer terug,” zegt Ruijsch. Ook door de mens beheerde gebieden hebben te kampen met de gevolgen van droogte. Zo zag Ruijsch dat hoewel gewassen en beheerd stads groen minder snel verdorden “die plantensoorten er toch last van hebben, en op een gegeven moment raakt het grondwater ook op.”
Voorspellen
Met klimaatverandering is het waarschijnlijk dat meerjarige droogteperioden vaker gaan voorkomen. Hoe gaat de wereld daar op reageren? Om die vraag te beantwoorden gaat Ruijsch nu terugkijken om uiteindelijk betere voorspellingen te kunnen maken voor de toekomst. Dat doet zij met een model dat koolstof- en watercycli en vegetatie simuleert. “In dat model gaan we klimaatdata van de afgelopen 125 jaar stoppen, waardoor we veel meer droogteperioden kunnen analyseren dan waar we nu satellietdata voor hebben.”
Door daarna ook toekomstige klimaatscenario’s aan het model toe te voegen, kan Ruijsch uiteindelijk nauwkeurige projecties maken over hoe vegetatie in de toekomst op meerjaarlijkse droogte gaat reageren.