Dijkgraaf: “Met investeringen als deze zorgen we dat we in Nederland bij de wetenschappelijke wereldtop blijven. Dat levert niet alleen belangrijke nieuwe inzichten op, maar verstevigt ook de kracht van onze economie. En het brengt innovaties met zich mee waar we allemaal van profiteren. Ik ben er trots op dat we in ons eigen land zulk wetenschappelijk talent hebben. Dat is niet vanzelfsprekend. Echt iets om te koesteren.”
Investeren in talent en kwaliteit
De investeringen die Dijkgraaf vandaag bekend maakt, maken deel uit van afspraken uit al langlopend investeringsprogramma. Met dit Zwaartekrachtprogramma investeert het kabinet al tien jaar in wetenschap. Elke twee jaar kunnen groepen wetenschappers die werken voor Nederlandse universiteiten in aanmerking komen voor een investering. Onderzoeksprojecten krijgen nu de helft van het geld, en bij succesvolle evaluatie na vijf jaar de tweede helft. Dat maakt voor hen dus tien jaar lang onderzoek mogelijk. Deze langjarige financiering werkt als een magneet voor wetenschappelijk toptalent. Aan elk onderzoeksproject zijn tientallen wetenschappers verbonden. Het kabinet investeert alleen in onderzoek dat tot de wereldtop behoort of de potentie heeft die te bereiken. Een onafhankelijke commissie van internationale topwetenschappers, begeleid door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschap (NWO), beoordeelt dat.
Spectaculaire innovaties
Het Zwaartekrachtprogramma is bijzonder. Met het programma jaagt het ministerie van OCW fundamenteel onderzoek aan. Deze vorm van onderzoek is gericht op het ontdekken van nieuwe wetenschappelijke kennis. Dat kan direct leiden tot spectaculaire innovaties. Bijvoorbeeld in de zorg, het verkeer of de energietransitie. Eerdere investeringen in het Zwaartekrachtprogramma leverden bijvoorbeeld een app op die mensen met spraakproblemen door hersenletsel helpt met praten. Ook ontwikkelden wetenschappers een biobank met levende tumoren waarop kankermedicijnen kunnen worden getest. Net als een batterij waarin bacteriën het schadelijke broeikasgas methaan omzetten in stroom. Een ander voorbeeld is een mini-hart, zo groot als een speldenknop, gemaakt van stamcellen en microchips. Wetenschappers gebruiken deze mini-harten om medicijnen te testen, zonder gebruik te maken van proefdieren.