Het testen van de veiligheid van chemische stoffen is bij wet verplicht en gebeurt nu nog vooral met dierproeven. Internationaal wordt eraan gewerkt om minder proefdieren te gebruiken. Daarvoor zijn nieuwe testmethoden nodig, bijvoorbeeld met gekweekte cellen in kunststof schaaltjes: in vitro testen. In het promotieonderzoek zijn twee in vitro testmethoden gebruikt om de invloed van stoffen op de vroege hersenontwikkeling van het embryo te onderzoeken. Dit is belangrijk, omdat het embryo bepaalde gevoeligheden heeft die een volwassene niet heeft. Bovendien kan blootstelling aan chemische stoffen tijdens de ontwikkeling van de hersenen een leven lang effect hebben.
Nabootsen hersenontwikkeling
De ontwikkeling van de hersenen is een ingewikkeld proces en de twee gebruikte in vitro testen met gekweekte stamcellen van muizen en mensen beslaan maar een klein gedeelte van deze ontwikkeling. Onderzocht is welke gedeelten wel en niet met de twee testen kunnen worden nagebootst. De testen blijken elkaar aan te vullen. De test met stamcellen van muizen bootst delen na van de beginfase van de hersenontwikkeling. Hierbij hebben de onderzoekers kunnen aantonen dat sommige celtypen gevoeliger voor stoffen zijn dan andere. Dit biedt inzicht in hoe stoffen de beginfase van de hersenontwikkeling kunnen verstoren. De test met stamcellen van mensen bootst juist delen na van de latere fase van de hersenontwikkeling. In deze latere fase wordt de verbinding tussen hersencellen gelegd. Dit is belangrijk voor de ontwikkeling van vaardigheden die ons in staat stellen informatie en kennis op te nemen en te verwerken. Chemische stoffen kunnen dit proces verstoren.
Toekomst
De testen moeten nog verder ontwikkeld worden voordat ze voor de veiligheidsbeoordeling kunnen worden gebruikt. Er is nog veel onderzoek nodig om het effect van chemische stoffen op de ontwikkeling van de hersenen te onderzoeken zonder dierproeven. Internationaal werken organisaties die betrokken zijn bij de veiligheidsbeoordeling samen om uiteindelijk de effecten van chemische stoffen op de mens beter en sneller te kunnen voorspellen zonder dierproeven. Dit onderzoek is een voorbeeld van hoe Nederland bijdraagt aan die doelstelling.