Agent van karton vergroot veiligheid in België

‘Al is het effect wel tijdelijk, automobilisten passen hun snelheid bij het zien van de kartonnen foto’s van een agent of een politieauto wel aan', meldt de Vaste Commissie van de politie in België .

Op verzoek van de Vaste Commissie van de lokale politie, heeft het BIVV, samen met de politie van Zaventem, een project opgezet om de efficiëntie van deze “dummies” na te gaan.

Principe
Het plaatsen van radars met snelheidsaanduiding en flitscamera’s langs het gehele wegennet om de snelheidslimieten te controleren is noch praktisch, noch financieel haalbaar.

Een interessante oplossing bestaat eruit om zogenaamde “dummies” langs de rijbaan te plaatsen. Een ‘dummy’ is een levensgroot tweedimensionaal silhouet van een politieagent of politiewagen. Deze kan weggebruikers de fysieke aanwezigheid van de politie doen vermoeden, waardoor ze veiliger gaan rijden.

Eerste ervaringen
Hoewel het aantal studies over dit onderwerp beperkt is, tonen de eerste resultaten in België en in het buitenland aan dat de weggebruikers geneigd zijn hun snelheid te verminderen in aanwezigheid van “dummies”.

Sommige gevallen tonen zelfs een significante vermindering van het aantal verkeersongevallen aan. De Vaste Commissie van de lokale politie heeft willen nagaan of dat deze eerste resultaten zich in de praktijk eveneens voordoen. In het bijzonder in de zones 50 en schoolomgevingen. Om dit te kunnen waarnemen, werd er een project opgestart in de zone van de politie Zaventem.

Resultaten van de studie van het BIVV
De resultaten van dit project tonen onmiskenbaar aan dat de gebruikte “dummies” een afschrikkend effect hebben. Tijdens de periodes dat een “dummy” aanwezig was, kon het BIVV op de verschillende meetlocaties een lichte, maar significante daling van de gemiddelde snelheid vaststellen.

Kortstondig effect
Het effect op het overtredingsgedrag was nog sterker: het percentage geobserveerde automobilisten in overtreding halveerde tijdens de plaatsing van een “dummy”. Na de verwijdering van de “dummy” bleek de gemiddelde snelheid en het percentage overtredingen weer toe te nemen. het effect van de “dummy” is dus kortstondig.

Ondanks de kortstondigheid van het effect, toont dit project aan dat het nuttig kan zijn om dergelijke “dummies” in te zetten om het snelheidsgedrag te beïnvloeden. Zelfs een kleine daling in snelheid kan immers een positief effect hebben op de verkeersveiligheid: een daling van de snelheid met 1 km/u in een zone 50 levert immers 6% minder verkeersdoden op en een daling van het aantal ernstige gewonden met 4%.

Door “dummies” in te zetten op risicovolle plaatsen en ze regelmatig te verplaatsen, om zo het verrassingseffect te behouden, kan het aantal verkeersslachtoffers worden verminderd.

Een dergelijke maatregel moet afgewogen worden tegenover andere alternatieven zoals het inzetten van echte politieagenten, gebruik van radars met snelheidsaanduiding of flitscamera’s. Bijkomend onderzoek over de duur van het effect van “dummies” lijkt aangewezen om na te gaan wanneer de “dummy” verplaatst zou moeten worden om zijn afschrikkend effect te behouden.

Nederland
De Nationale politie in Nederland heeft aangegeven om vooralsnog niet over te gaan op de kartonnen agent.