Dit concludeert Vitens, 's lands grootste waterbedrijf, naar aanleiding van het EZ onderzoek naar de risico’s van het boren naar schaliegas. Het waterbedrijf vind het goed dat het besluit is uitgesteld tot op zijn vroegst 2014 en eerst aanvullend onderzoek gaat doen naar de winning van schaliegas. Wel is het belangrijk dat de scope van het onderzoek dan verbreed wordt en de zorgen van de waterbedrijven uitgebreid aan bod komen.
MER-Advies
Vitens is blij dat het Kabinet het advies van de MER wil afwachten. In een eerdere reactie liet de Commissie MER al weten dat de scope van het onderzoek te beperkt was en dat de drinkwaterbelangen onvoldoende in beeld worden gebracht. Vitens is het daar mee eens en hoopt dat het Kabinet de adviezen overneemt. Verder stelt het rapport dat risico’s voor schaliegaswinning zijn te ondervangen. Vitens deelt die mening niet. De effecten op het drinkwater in de specifieke Nederlandse context zijn volgens Vitens echter onvoldoende onderzocht met de uitgevoerde literatuurstudie. Verder onderzoek naar de specifiek Nederlandse context is een vereiste.
Duurzame uitvoering
De onderzoekers van Witteveen + Bos stellen dat de mogelijke gevolgen en risico’s voor natuur, mens en milieu beheersbaar zijn en binnen de bestaande wettelijke kaders afdoende geadresseerd kunnen worden. De inzichten die Vitens heeft opgedaan tijdens een werkbezoek aan de Verenigde Staten laten zien dat dit onjuist is. In de VS loopt daarom een landelijk onderzoek naar de effecten op de drinkwatervoorziening. De risico’s voor grondwater moeten met afdoende wetgeving worden uitgesloten. Dit is nu niet het geval. Vitens wil dat een duurzame uitvoering met een focus op de lange termijn gevolgen bij alle boringen verplicht wordt. Dit moet worden ondersteund met goede calamiteit- en monitoringplannen en (financiële) garanties voor nazorg als zich achteraf problemen met het grondwater voordoen. Hiervoor is het nodig dat de Mijnbouwwet wordt aangepast. Tevens moet er een integraal plan voor toezicht en handhaving komen. Vitens wil afdoende garanties dat verontreiniging van grondwater wordt voorkomen. Hiervoor is daarom medezeggenschap en een formele positie (adviesrecht) bij de beoordeling van vergunningaanvragen voor schaliegaswinning nodig.
Proefboren kan daarom nu niet plaatsvinden in gebieden waar grondwater richting wingebieden stroomt. Door (proef)boringen naar schaliegas kan het grondwater verontreinigd raken als er calamiteiten zijn bij het boren of wanneer de gevaarlijke chemicaliën die bij het boren worden gebruikt vrijkomen. Het grote aantal boringen dat nodig is voor schaliegaswinning versterkt dit. Het door EZ uitgevoerde onderzoek brengt deze risico’s onvoldoende in beeld. Vitens wil daarom dat eerst diepgaand wetenschappelijk onderzoek wordt verricht naar risico’s van schaliegas voordat wordt besloten tot (proef)boringen.
Teleurstelling
Vitens stelt dat het rapport niet alle vragen beantwoordt. Lieve Declercq, Directievoorzitter van Vitens, noemt het rapport dan ook nog onvoldoende. 'Vitens is niet principieel voorstander of tegenstander. Het gaat ons om de veiligheid en om het vertrouwen of risico’s beheersbaar zijn. De scope van het onderzoek is daarmee te beperkt. Ondanks adviezen de opzet van het onderzoek te verbreden, is deze scope de afgelopen maanden onveranderd gebleven. Er zal meer kennis nodig zijn om schaliegaswinning mogelijk te maken.'
Kwart waterwingebieden in 'schaliegaszone'
Waterbedrijf Vitens heeft in samenwerking met onderzoeksinstituut TNO een kaart ontwikkeld waarop alle waterwingebieden en schaliegas houdende lagen staan aangegeven. Daaruit blijkt dat een kwart van alle wingebieden van Vitens de schalie houdende lagen overlappen. Ruim twee miljoen Nederlanders in het Vitens voorzieningsgebied zijn afhankelijk van deze waterbronnen.