Cindy Boer doet onderzoek naar het gen dat de code bevat voor het zogeheten MGP-eiwit. ‘MGP heeft een belangrijke taak in onze gewrichten. Het eiwit MGP vangt als het ware calcium weg. Hierdoor kan calcium niet neerslaan en voor verkalking zorgen. Maar MGP kan dit alleen goed doen als het wordt geactiveerd door vitamine K.’
Meer risico
Uit eerdere studies blijkt dat lage bloedwaarden van vitamine K gelinkt zijn aan een hoger risico om artrose te krijgen. ‘Wat we óók weten uit eerdere onderzoeken: 20 tot 25 procent van de mensen is drager van een genetische variant van het MGP-gen waardoor deze minder goed zijn werk kan doen en waardoor er minder van het eiwit actief is in de kraakbeencellen. Als deze bewuste groep dan ook nog onvoldoende vitamine K-levels heeft, lopen ze nóg meer risico.’
Cindy Boer onderzoekt of vitamine K kan helpen tegen artrose.
‘Het is nu nog te vroeg om te zeggen dat het werkt. Ik raad dan ook af om nu zelf via bijvoorbeeld webwinkels hoge doses vitamines te gaan aanschaffen.’
Deze bevindingen willen nog niet zeggen dat artrose ontstaat door een vitamine K-tekort, nuanceert Boer. ‘En we kunnen nu ook nog niet zeggen dat je de ziekte kunt stoppen of omkeren met wat extra vitamine K. Dat moeten we nu goed gaan bestuderen.’
Proof of concept
In haar studie gaat ze uitzoeken of extra toedienen van vitamine K kan leiden tot meer actief MGP-eiwit in het artrosegewricht. ‘Dit willen we doen via een zogeheten proof of concept-studie’, vertelt ze. ‘Daarin kijken we eerst naar de effecten op celniveau, dus op de kraakbeencellen, in plaats van naar klinische effecten als pijnvermindering.’
Wachtlijst
Op dit moment kunnen patiënten zich nog niet aanmelden voor de studie. ‘We willen mensen die op de wachtlijst staan voor een gewrichtsvervangende knieoperatie, vijf weken voor de operatiedatum elke dag vitamine K of placebo-pillen geven. Vervolgens gaan we dan tijdens de ingreep kraakbeencellen verzamelen van het verwijderde artrosegewricht.’
Op dit materiaal onderzoeken Cindy Boer en haar collega’s of de extra vitamine K heeft gezorgd voor meer actief MGP en wat precies het effect is geweest op de kraakbeencellen. ‘De resultaten van deze studie kunnen aantonen of we vitamine K daadwerkelijk kunnen testen als mogelijke behandeling voor artrose in een grootschalige klinische studie.’
Extra hoog
In het onderzoek van Cindy Boer wordt gewerkt met een extra hoge dosis vitamine K. Zo’n dosis is niet in te nemen door gezonde voeding te eten of een gewoon vitaminesupplement. ‘Het is nu nog te vroeg om te zeggen dat het werkt tegen artrose, dat zal moeten blijken uit het onderzoek dat nu gaat starten. Ik raad dan ook af om nu zelf via bijvoorbeeld webwinkels hoge doses vitamines te gaan aanschaffen en slikken.’