“Oxycodon is een hele sterke pijnstiller”, vertelt hoogleraar Anesthesiologie Albert Dahan. “En kent vele bijwerkingen, zoals misselijkheid en obstipatie, maar ademnood is ook een bekend fenomeen.” Uit de JAMA studie blijkt nu dat deze ademnood sterk wordt verergerd als de persoon ook antidepressivum paroxetine slikt. Het is de eerste studie die hier direct bewijs voor levert. “De ademhaling neemt af, waardoor het CO2-gehalte in het bloed stijgt. Uiteindelijk kan de ademhaling helemaal stoppen en komt de persoon te overlijden”, legt Dahan uit.
Waarschuwing
Het is dus cruciaal dat artsen en patiënten op de hoogte zijn van de gevaren van deze combinatie. “In de Verenigde Staten worden deze middelen veelvoudig samen voorgeschreven, de FDA wil daarom een waarschuwing op de dozen van deze medicatie plaatsen”, zegt Dahan. “In Nederland wordt paroxetine gelukkig niet zo vaak voorgeschreven, maar wel andere, gelijksoortige antidepressiva. We starten daarom binnenkort een studie naar de combinatie van oxycodon met deze middelen.”
Opioïdencrisis
Naast ademdepressie kent oxycodon nog een andere vervelende en gevaarlijke bijwerking, het is namelijk zeer verslavend. “Oxycodon valt onder de opioïden. Deze groep pijnstillers wordt voorgeschreven bij hevige pijn, de werking is vergelijkbaar met morfine.” Opioïdenverslaving is voornamelijk een groot probleem in Amerika, waar zo’n duizend mensen per maand overlijden aan een overdosis. Maar in Nederland moeten we hier ook alert op zijn, vindt Dahan. “Na een kleine daling, neemt het gebruik van opioïden weer toe. Zo’n 1 miljoen Nederlanders gebruiken het nu.”
Ademhaling terughalen
In deze studie hebben de onderzoekers 25 gezonde vrijwilligers oxycodon en paroxetine gegeven in een gecontroleerde omgeving. Dat gebeurde in Amerika, maar de onderzoeksgroep van Dahan, met name anesthesioloog Rutger van der Schrier, heeft de studie opgezet en geanalyseerd. “Wij hebben veel ervaring met het doen van onderzoek naar deze middelen, daarnaast hebben wij jaren geleden de methode ontwikkeld die de ademhaling weer kan terugbrengen na opioïdengebruik”, zegt Dahan. Dat doen ze met de stof naloxon, een tegenhanger van oxycodon. Tegenwoordig wordt dit via een neusspray toegediend. “Het werkt heel goed. Niet lang na toediening is de ademhaling weer op peil. Deze stof heeft al heel wat levens gered.”
Effect op het hart
In deze studie focusten de onderzoekers voornamelijk op de ademhaling. Maar deze medicatiecombinatie heeft ook effect op andere processen in het lichaam. “Daarom hebben we ook gekeken naar de werking van het hart, en specifiek de bloedverdeling in het lichaam. Verandert dit na inname van beide middelen? En is dit schadelijk?” De antwoorden op deze vragen worden binnenkort verwacht. Daarnaast zal verder klinisch onderzoek moeten uitwijzen wat de effecten zijn van langdurig gebruik van oxycodon en paroxetine samen.