Met name gewelds- en seksuele misdrijven worden fors zwaarder bestraft. De (onvoorwaardelijke) straf voor deze misdrijven lag in 2018 circa 65 procent hoger dan in 1998. Ook vernielingen/misdrijven tegen orde en gezag en verkeersmisdrijven worden zwaarder bestraft. Straffen voor drugsmisdrijven zijn de afgelopen 2 decennia met 20 procent gedaald. Ook is de rechter meer taakstraffen en juist minder boetes op gaan leggen.
Strenger straffen
Volgens onderzoeker Frank van Tulder 'lijkt de rechter te reageren op de maatschappelijke roep om strengere straffen, die met name klinkt bij geweldsdelicten en slachtoffers daarvan'. Het onderzoek van Van Tulder – ook werkzaam als onderzoeker voor de Raad voor de rechtspraak – laat daarnaast zien dat de ontwikkeling in strafzwaarte (punitiviteit) rondom de trend een nogal grillig verloop kent. En tevens dat de rechter naast de bovenvermelde onvoorwaardelijke straffen steeds vaker een voorwaardelijke straf oplegt.