Volgens de verenigingen zijn structurele maatregelen nodig om het aanbod vrije sector huurwoningen te vergroten. Ze doen een dringende oproep aan politiek Den Haag om de particuliere huurmarkt te dereguleren, zodat particuliere investeringen eindelijk van de grond kunnen komen.
De cijfers van VGM NL en NVM hebben betrekking op circa 35.000 huurtransacties in de vrije sector (boven de liberalisatiegrens van 710,68 euro) op jaarbasis. In alle segmenten stegen de huurprijzen per m², met name die van appartementen. Meer dan driekwart van de transacties van appartementen vindt plaats in de grote steden. De ontwikkeling van de gemiddelde huurprijzen (bij mutatie) laat een gematigder beeld zien met een stijging van 3% ten opzichte van vorig jaar, naar € 999,-.
Amsterdam loopt nog steeds aan kop met een gemiddelde huurprijs van 18 euro per m², gevolgd door Utrecht, dat een sterke prijsstijging kende tot 12 euro per m². Ook in andere delen van het land stegen de huurprijzen, met als enige uitzondering Friesland, dat een minimale daling liet zien van -0,7%. Hier ligt de gemiddelde huurprijs onder de 8 euro per m².
Aanhoudende krapte
Door de aanhoudende krapte op de huurmarkt zijn huurders bereid om meer te betalen voor steeds kleinere woningen. Zo tellen zij in de stad Utrecht 700 euro per maand neer voor een woning van slechts 30 m². Eenzelfde bedrag in Roermond of Enschede levert een woning van 80 m² op. Voor huishoudens met behoorlijk meer bestedingsruimte – bijvoorbeeld 1.500 euro per maand – is in Amsterdam een appartement van ongeveer 95 m² te krijgen. In Amersfoort is voor dit geld een woning van 150 m² te vinden en in Druten is voor een paar honderd euro minder een woning van 172 m² beschikbaar.
Hoewel er in de eerste helft van 2017 meer nieuwbouwwoningen op de markt kwamen, had dit geen dempend effect op de prijzen. De huurprijzen gingen ook in het gestoffeerde (inclusief vloer en gordijnen) en gemeubileerde segment omhoog met respectievelijk 6,7% en 7,7%. Circa 20% van de transacties van makelaars van NVM en vastgoedmanagers van VGM NL vinden in deze categorieën plaats.
Doorstroming beperkt
Eric Verwey, voorzitter van VGM NL, maakt zich zorgen over het groeiend aantal ‘scheefwoners’ op de huurmarkt. “We kennen dit begrip uit de sociale huur, waar veel mensen met een te hoog inkomen in een goedkope corporatiewoning zitten. Maar ook de huidige vrije markt kent een snel groeiende groep bewoners die noodgedwongen in een te dure, en voor hun gezinssituatie vaak te kleine, huurwoning zitten. Ook dit zijn scheefwoners. Ze kunnen geen kant op en worden elke maand weer geconfronteerd met forse woonlasten.” Dit geldt voor circa 18% van de huurders. Zij zijn 36-40% van hun netto maandinkomen kwijt aan huurlasten.
Uit een enquête van VGM NL en NVM blijkt dat 1 op 8 huurders (circa 60.000 huishoudens) tegen zijn zin in een huurwoning zit, en liever een koopwoning had gehad. Als belemmeringen worden genoemd dat ze geen of te weinig hypotheek konden krijgen (51%) of geen geschikte woning konden vinden (39%). Ook scheiding of (hoge) leeftijd worden als redenen genoemd. De belangrijkste reden om te huren is voor huurders zowel boven als onder de liberalisatiegrens geen onderhoud. Huurders boven de liberalisatiegrens noemen daarnaast de locatie van de huurwoning en flexibiliteit als voornaamste redenen.