Fraude en middelenmisbruik lastigste situatie
Zorgverleners hebben een belangrijke signalerende rol als een collega zijn of haar werk niet goed doet. Ze merken dit zelf op of horen een verhaal van een cliënt. Ruim vier van de tien verpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg (42%) vermoedt gedurende één jaar wel eens dat een collega disfunctioneert. Als het gaat om een gebrek aan kennis of vaardigheden vinden de meeste verpleegkundigen en verzorgenden het minder moeilijk om dit ter sprake te brengen. Slechts twee tot vier procent vindt dit erg moeilijk. Dit is anders als het onderliggend probleem persoonlijk disfunctioneren betreft zoals fraude, een verslaving, diefstal of een psychische of lichamelijke ziekte. Het moeilijkst vinden verpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg het bespreken van vermoedens van fraude of verslaving. Bijna één op de zeven (13-14%) vindt het erg moeilijk om een dergelijk vermoeden uit te spreken.
Weinig voorkomende maar wel ernstig situaties
Vermoedens van fraude en middelenmisbruik komen relatief weinig voor: anderhalf procent vermoedde in het afgelopen jaar dat een collega fraudeerde en bijna één procent vermoedde middelenmisbruik. NIVEL-onderzoeker Anke de Veer: “dat is gelukkig niet vaak, maar als het vermoeden klopt is het wel ernstig omdat dit veelal geen eenmalige gebeurtenis is. Het is dan des te belangrijker om je vermoeden uit te spreken.”
HBO-opgeleide verpleegkundigen vinden aankaarten makkelijker
Uit het onderzoek blijkt dat thuiszorgverpleegkundigen met een HBO-opleiding het uitspreken van vermoedens van disfunctioneren door gebrek aan kennis of vaardigheden makkelijker vinden dan MBO-opgeleide verpleegkundigen en verzorgenden. De meerderheid van de ondervraagde verpleegkundigen en verzorgenden geeft aan dat een goede teamsfeer, het bespreken van incidenten, en een goede onderlinge communicatie helpen aan het voorkomen van disfunctioneren. De onderzoekers pleiten voor meer aandacht voor het praten over integriteit en het bespreken van lastige situaties in de MBO- opleidingen en voor een beleid in de thuiszorgorganisatie met extra ondersteuning van de MBO-opgeleide medewerkers.