Advies voor het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
In Nederland en in de meeste landen in Europa is de ontwikkeling ingezet van verdere elektrificatie van de samenleving, een afname van elektriciteitsproductie uit kolen- en gascentrales en een toename van het aandeel zon- en windenergie. Hiermee wordt het elektriciteitssysteem in toenemende mate weersafhankelijk. 'De combinatie van deze ontwikkelingen leidt op termijn tot een afname van de leveringszekerheid. In de ‘Monitor Leveringszekerheid 2024’ adviseren wij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat om via een uitvoeringsplan de juiste beleidsmaatregelen te nemen om ook na 2030 de leveringszekerheid op het hoge niveau te houden dat Nederland gewend is', aldus TenneT.
Monitor Leveringszekerheid
In het rapport 'Monitor Leveringszekerheid 2024' analyseren wij aan de hand van tientallen scenario’s of er voldoende productiecapaciteit in Nederland beschikbaar is om aan de binnenlandse elektriciteitsvraag te kunnen voldoen op de korte, middellange en lange termijn. Nieuw aan dit jaarlijkse advies aan het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat is een analyse van de economische levensvatbaarheid van regelbaar vermogen. Deze analyse is toegevoegd om de levensvatbaarheid van bijvoorbeeld batterijen, vraagrespons, gascentrales en nucleaire opwek in kaart te brengen en mee te nemen in de scenario’s voor leveringszekerheid.
Batterijcapaciteit
Uit deze analyse blijkt dat bijna alle capaciteit uit gas- en kerncentrales ‘waarschijnlijk levensvatbaar’ of ‘zeer waarschijnlijk levensvatbaar’ is over de geanalyseerde periode tot 2033. Batterijcapaciteit en vraagrespons vertonen enige risico’s qua economische levensvatbaarheid in 2028. Dit verbetert in latere jaren en tegen 2033 is de verwachte hogere batterijcapaciteit en vraagrespons zeer waarschijnlijk wél levensvatbaar.
Conclusies
In vergelijking met de vorige editie van de Monitor is er in de jaren tot 2030 een verbetering van de leveringszekerheid. Nationaal zien we een hogere elektriciteitsvraag en vermindering van regelbaar vermogen. Toch is er sprake van een verbeterde leveringszekerheid, omdat het productievermogen in omringende landen op peil blijft.
Afname leveringszekerheid
Na 2030 neemt de leveringszekerheid af. Dat komt vooral door toenemende vraag naar elektriciteit, terwijl het aanbod uit regelbare kolen- en gascentrales juist afneemt. Dit in combinatie met achterblijvende groei van flexibiliteit in de vorm van vraagrespons, batterijen en nieuw CO2-vrij regelbaar vermogen leidt ertoe dat in steekjaar 2033 de betrouwbaarheidsnorm* van 4 uur wordt overschreden tot ruim 14 uur. Deze ontwikkelingen manifesteren zich niet alleen in Nederland, ook in andere landen leidt dit tot grotere wederzijdse afhankelijkheid. Het belang van interconnectoren naar bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk of Noorwegen zal ook na 2030 groot zijn.