Kansen voor Defensie
En dat biedt kansen voor Defensie. Bijvoorbeeld voor deelname aan meer militaire missies. Dat was de boodschap van directeur-generaal European Union Military Staff (EUMS) luitenant-generaal Michiel van der Laan. Hij sprak woensdag op een bijeenkomst vanwege EU-dag. Aanwezig waren 100 bestuurders van Defensie en andere ministeries.
Bedreigende conflicten
Hij stipte enkele conflicten aan die bedreigend zijn voor de EU. “De voortdurende oorlog in Oekraïne en de crises in de Rode Zee, in Gaza en de toenemende geopolitieke competitie in Afrika. Ze hebben allemaal een direct of indirect effect op Europa. Een grotere rol voor de EU in veiligheid en Defensie is daardoor niet alleen logisch, maar ook noodzakelijk.”
Onno Eichelsheim
Dagvoorzitter Angelien Eijsink sprak met Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim in een aparte sessie over het versterken van de defensie-industrie. “We moeten als EU versterken op het gebied van veiligheid en Defensie", aldus Eichelsheim. "We moeten gezamenlijk beter worden in het aanbesteden en veilig stellen van de levering van cruciale defensieproducten, zoals wapens, munitie en grondstoffen. Onder meer door de industriële productiecapaciteit te vergroten en standaardisatie in de wapenindustrie.”
Militair bijdragen
De EU is dan ook steeds vaker militair actief. Zo werd onlangs de operatie Aspides gelanceerd, ter bescherming van de scheepvaart in de Rode Zee. Verder zijn bij de EU Military Assistance Mission for Ukraine inmiddels 48.000 Oekraïense militairen getraind. Toch kunnen Nederland en andere EU-landen volgens Van der Laan meer bijdragen op het gebied van Defensie. Hij moedigde de bestuurders aan om deelname aan militaire missies vaker te overwegen.
Meer bereidheid
“Helaas zie ik te vaak, als commandant van 7 van de 11 EU missies, dat slechts een handvol lidstaten een bijdrage leveren. Flexibiliteit en adaptiviteit zijn mooie buzz words. Maar in de praktijk vraagt dit bereidheid van lidstaten om concrete bijdrages te leveren. Om de Nederlandse investering te verzekeren, heb ik van jullie een nieuwsgierige en positieve houding nodig naar wat de EU te bieden heeft. Om onze belangen te verdedigen, moeten we onze verantwoordelijk nemen.”
Videoboodschap Ollongren
Minister Kajsa Ollongren leidde de dag in met een videoboodschap. Ook zij noemde het bittere noodzaak dat Europa meer verantwoordelijkheid neemt op defensiegebied. Bijvoorbeeld door te kiezen voor standaardisatie bij wapenproductie. Militairen uit verschillende landen kunnen daardoor beter samenwerken.
Productiecapaciteit opschroeven
“We moeten de productiecapaciteit opschroeven, fragmentatie tegengaan en standaardisatie stimuleren”, aldus Ollongren. “Daar wordt al hard aan gewerkt. Maar de toekomst vraagt meer van ons.” “Want we weten niet welke kaarten Poetin nog in zijn mouw heeft zitten. Wat we wel weten, is dat Rusland alle zeilen bijzet. Hun oorlogseconomie draait 24/7. In dit tempo is Rusland eerder klaar voor oorlog dan de EU. We moeten dus toewerken naar veel intensievere Europese samenwerking voor geloofwaardige afschrikking.”
EU-dag
Europese lidstaten staan elk jaar op 9 mei stil bij de eenheid van Europa. Deze dag markeert de verjaardag van de historische Schuman-verklaring op 9 mei 1950. Daarin pleitte de toenmalig Franse minister van buitenlandse zaken Robert Schuman voor voor een nieuwe vorm van politieke samenwerking in Europa, die oorlog tussen Europese naties ondenkbaar zou maken.