Retailexpert Aart Jan van Duren van architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco is één van de schrijvers van het handboek: “Je ziet in de media natuurlijk veel verhalen over leegstand en faillissementen, maar dat verhaal ligt genuanceerder. Fysieke winkels zijn nog steeds populair, maar de locatie van de aankopen verschuift. De boodschappencentra doen het goed, in de grote binnensteden kun je over de hoofden lopen, maar de centra van de middelgrote steden worden vaak overgeslagen. Daar concentreert zich een groot deel van die leegstand.”
In woonplaatsen tot 20.000 inwoners slaagt het winkelaanbod er niet in om meer dan de helft van de fysieke bestedingen aan zich te binden, terwijl dit percentage stijgt tot 60 tot 70% in woonplaatsen met 50.000 tot 100.000 inwoners en zelfs tot rond de 80% in de grootste steden. Dit komt doordat het aanbod in deze grotere woonplaatsen diverser en uitgebreider is. Bovendien zijn deze plaatsen vaak regionale trekpleisters en trekken ze consumenten van verder weg aan vanwege het aantrekkelijke aanbod.
Middelgrote centra in de buurt van grotere steden, zoals Helmond en Zaandam, merken dat consumenten vaker voorbijgaan aan hun winkelmogelijkheden en verder reizen naar grotere of aantrekkelijkere centra, of naar centra met unieke winkels, zoals IKEA of De Bijenkorf. Dit in tegenstelling tot vroeger, toen consumenten vaak het dichtstbijzijnde grotere centrum bezochten. Middelgrote centra onder de rook van de grote stad ervaren dit gedragsverschil vaker dan de centra van middelgrote steden die verder liggen van de grote stad, zoals Alkmaar en Zwolle.
Aart Jan van Duren: “De analyses in ons boek tonen aan dat een groot deel van de winkelaankopen nog steeds fysiek wordt gedaan, zeker de artikelen die men wil beleven, passen, ruiken en proeven. Was winkelen vóór de opkomst van online een noodzakelijke activiteit, anno 2023 gaat men voor het plezier, en combineert men uitgebreid winkelen met andere vrijetijdsactiviteiten, zoals bezoek aan een museum en horecabezoek. De grote, aantrekkelijke binnensteden zijn dan in het voordeel.”
Voor dagelijkse boodschappen en andere frequente aankopen, zoals doe-het-zelfartikelen, blijven consumenten dichter bij huis. De meeste consumenten geven hiervoor nog steeds de voorkeur aan winkelen in hun eigen woonplaats. Het lokale winkelaanbod weet nog steeds de lokale koopkracht effectief aan zich te binden. In woonplaatsen met meer dan 10.000 inwoners gaat ongeveer 90% van de dagelijkse bestedingen die fysiek worden gedaan, naar lokale winkeliers.
De aanwezigheid van een supermarkt speelt een cruciale rol in deze binding. In kleinere plaatsen met minder dan 5.000 inwoners waar vaak geen supermarkt is, daalt de binding dramatisch tot onder de 50%.