Uit onderzoek in opdracht van Vereniging Eigen Huis blijkt dat kopers in sommige gemeenten nu al meer dan €12.000 aan bouwleges betalen voor een starterswoning van €300.000. Cindy Kremer, directeur van Vereniging Eigen Huis: "Dat botst met de grote nood aan betaalbare woningen. Er zijn echt onbegrijpelijk grote verschillen tussen gemeenten. Het is niet eerlijk dat een dergelijke nieuwbouwwoning door de kosten van een bouwvergunning in de ene gemeente tot wel €10.000 duurder is dan in een andere gemeente. De minister zou daarom een maximumbedrag moeten stellen aan de bouwleges die gemeenten in rekening mogen brengen."
Naast de bouwleges voor de bouwvergunning, komen daar volgend jaar kosten bij voor de kwaliteitscontrole. Minister De Jonge heeft gesteld dat de gemiddelde bouwleges naar verwachting met 30% zullen dalen, en dat deze daling zal opwegen tegen de kosten van de kwaliteitsborging. Kremer: “Tot nu twijfelen deskundigen of dit haalbaar is. Vooral in het betaalbare woningsegment tot €350.000 moeten we voorkomen dat de nieuwe kwaliteitsborging de prijs van nieuwbouw nog verder opdrijft. Vereniging Eigen Huis gaat de bouwleges scherp in de gaten houden en zal zo nodig de minister hierop aanspreken.”
Extreme verschillen
De hoogte van de bouwleges tussen gemeenten lopen extreem uiteen. Voor een nieuwbouwwoning van €300.000 (*) betaalt een koper gemiddeld €5.300 aan bouwleges. Dit bedrag wordt verrekend in de bouwsom.
In gemeenten zoals Zeist of Wormerland kunnen deze leges oplopen tot meer dan €12.000, terwijl Den Haag daarvoor maar iets meer dan €1.800 berekent en Waddinxveen €2.380. In 16 gemeenten stegen de bouwleges dit jaar met 10% of meer. In de gemeente Utrecht werden de bouwleges dit jaar maar liefst 32% duurder en de gemeente Zeist verhoogde de toch al hoge leges nog eens met 11%.
In Dantumadiel daarentegen dalen de leges met maar liefst 31% en ook 17 andere gemeenten zoals Enkhuizen, Terschelling en Amsterdam rekenen dit jaar lagere bedragen voor een nieuwbouwvergunning.
De volledige lijst van gemeentelijke bouwleges voor een nieuwbouwwoning en een kleine verbouwingstaat op www.eigenhuis.nl
Nieuwe Omgevingswet
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen is onderdeel van de nieuwe Omgevingswet. Hierbij worden de vergunningverlening en het toezicht tijdens de bouw verdeeld tussen de gemeente en private kwaliteitsborgers. De kwaliteitscontroleurs worden ingehuurd door de bouwer en betaald door de koper. Ook huiseigenaren die hun woning willen verbouwen en daarvoor een vergunning nodig hebben, krijgen hiermee te maken. Momenteel is de gemeente verantwoordelijk voor deze controle en worden de legeskosten hierop gebaseerd.
Onjuiste legesberekeningen
Het onderzoek wordt jaarlijks uitgevoerd door IGG Bouweconomie in Den Haag. Directeur Arno Vonk: “Tijdens het onderzoek bleek dat meerdere gemeenten de legesverordening niet correct toepassen, bijvoorbeeld door een onjuiste berekening van de bouwkosten of de BTW. In die gevallen worden vaak te hoge bedragen in rekening gebracht. Wij adviseren daarom bouwers van nieuwbouwwoningen en huiseigenaren die voor hun verbouwing een vergunning nodig hebben om de legeskosten te controleren.”
(*) Vereniging Eigen Huis en IGG Bouweconomie doen jaarlijks onderzoek naar de hoogte van gemeentelijke bouwleges (Omgevingsvergunning Bouwactiviteit). Leges worden berekend over de bouwkosten, exclusief Btw. Bij een nieuwbouwwoning van €300.000 zijn de bouwkosten gemiddeld €170.000 (ex. Btw). Daarbij komen de kosten van de grond. Daarnaast worden de leges voor de vergunning bij een kleine verbouwing van €10.000 (ex. Btw) onderzocht. Een aantal gemeenten, zoals op de ROEB-lijst, gaat uit van genormeerde bouwkosten.