Huizentekort
Een van de belangrijkste factoren bij het bepalen van de prijs van een huis wordt bepaald door vraag en aanbod. Hoeveel kopers zijn er vergeleken met het aantal huizen dat te koop staat? De laatste jaren zijn er heel veel kopers en erg weinig huizen. Het huizentekort wordt geschat op 300.000. Er zijn veel plannen om de komende jaren veel huizen bij te bouwen, maar het aantal afgegeven bouwvergunningen is begin dit jaar gedaald. Het tekort zal dus niet zomaar verdwenen zijn.
De vraag neemt af
Sinds dit jaar worden er meer bestaande huizen aangeboden. Het aantal bezichtigingen neemt echter af. De oorzaak hiervan kan de verhoging van de hypotheekrente zijn en de grotere financiële onzekerheid door de stijgende inflatie van de laatste maanden. Doordat het aanbod stijgt, maar de interesse afneemt worden prijsstijgingen geremd en kan dit zelfs zorgen voor een daling.
Hogere hypotheekrente
Langzaam beginnen de prijzen van woningen weer wat te dalen. Dit wordt mede veroorzaakt door de hogere hypotheekrente in combinatie met meer financiële onzekerheid en dus minder vraag. De verwachting is dat de huizenprijzen de komende jaren nog meer zullen gaan dalen aldus Stijn Spee, directeur van Boumij.
Een hypotheek krijgen wordt moeilijker
Er bestaat een vermoeden dat de ECB dit jaar de beleidsrente van de centrale bank gaat bijstellen naar 1%. Dit zal een effect hebben op de huizenmarkt. Er wordt vanuit gegaan dat de hypotheekrente voorlopig blijft stijgen. Het gevolg hiervan is dat er minder geld geleend kan worden. De hoge inflatie en de hoge energiekosten zorgen ervoor dat huishoudens minder financiële ruimte hebben om hypotheeklasten te kunnen dragen. De leennormen voor 2023 zullen naar verwachting strenger uitvallen.
Meer risico’s
De afgelopen jaren namen woningeigenaren meer risico. Onder alle leeftijdsgroepen nam het aantal aflossingsvrije hypotheken toe. Voor nieuwe aflossingsvrije hypotheken geldt dat je hierover geen gebruik kunt maken van de hypotheekrenteaftrek. Bij annuïteitenleningen is dit wel het geval. Hierbij wordt er gelijk vanaf de start afgelost. Bij een aflossingsvrije hypotheek betaal je tijdens de looptijd alleen rente. De maandlast ligt gemiddeld lager dan de maandlasten van een annuïteitenhypotheek. Het nadeel is echter dat gedurende de looptijd de schuld niet daalt. Aan het einde van de looptijd moet het bedrag alsnog worden afgelost of opnieuw gefinancierd.
Lagere maandlasten
Doordat de hypotheekrente de afgelopen jaren erg laag was werd het hierdoor aantrekkelijk om een aflossingsvrije hypotheek te nemen. De maandlasten waren immers laag, ondanks dat er geen gebruik kon worden gemaakt van de hypotheekrenteaftrek. Nu de hypotheekrente weer stijgt, zal dit waarschijnlijk veranderen en zullen aflossingsvrije hypotheken minder aantrekkelijk worden.
Energiezuinigheid
Veel bestaande, wat oudere woningen zijn matig geïsoleerd. Energiezuinigheid speelt een steeds belangrijkere rol bij de bepaling van de waarde van een huis. Dit zal de prijzen nog meer onder druk zetten. Een hoog energielabel zorgt voor een hogere vraagprijs, maar vaak worden woningen liever verkocht dan dat de huidige eigenaar de investering voor zijn rekening wil nemen. Daardoor zijn bestaande woningen met een laag energielabel steeds minder gewild en dus ook minder waard.
Directe gevolgen van een prijsdaling
Door de economische onzekerheid en de prijsdalingen op de huizenmarkt kan het vertrouwen van consumenten sneller dan verwacht afnemen. Wanneer de waarde van de huizen snel daalt kan een groep huiseigenaren in de problemen komen omdat hun huis minder waard is dan de hypotheek die zij aflossen. Hun huis komt dan “onder water” te staan. Toch is niet de verwachting dat er een crisis ontstaat zoals we die in 2008 zagen. Er is veel gekocht en overboden, maar dat gebeurt vooral met eigen vermogen dat is ontstaan uit de overwaarde van hun vorige woning. De kans is groot dat de prijzen zich zullen normaliseren en niet enorm zullen gaan dalen.