Het kabinet juicht de vele initiatieven van burgers, maatschappelijke en commerciële organisaties om Oekraïners te helpen toe en steunt ze waar mogelijk. Het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk Nederland en het Leger des Heils bundelen hun krachten om deze initiatieven te coördineren.
Samen met andere partners lanceren zij vrijdag 18 maart een platform (www.refugeehelp.nl) waar particuliere initiatieven kunnen worden aangeboden (goederen, diensten, vrijwilligers). Waar het gaat om particuliere opvang is dit consortium samen met TakeCareBNB bezig met het werven en screenen van gastgezinnen. Het Rijk werkt momenteel met alle betrokken partners aan een handreiking voor particulieren die Oekraïense vluchtelingen opvangen, zodat ook alle burgers die opvangplekken aanbieden goed geïnformeerd worden. Naar verwachting wordt deze handreiking voor particulieren eind volgende week gepubliceerd. Verder heeft eerdergenoemd consortium zogeheten Humanitarian Service Points opgezet op verschillende stations in Nederland om vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen, te informeren en door te verwijzen naar een opvanglocatie. Het Rode Kruis heeft vandaag een (meertalige) WhatsApp-hulplijn gelanceerd voor vluchtelingen en een Nederlandstalig informatienummer voor mensen die vragen hebben over bijvoorbeeld particuliere opvang.
Huisvesting
''Het is op dit moment moeilijk om een woning te vinden. Het is niet de bedoeling dat de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne die situatie nog lastiger maakt. Het kabinet roept betrokken partijen op om de opvang zo te organiseren dat andere woningzoekers niet worden verdrongen. Het kabinet houdt wel rekening met de mogelijkheid dat veel vluchtelingen langdurig in Nederland blijven of zich zelfs permanent in ons land willen vestigen. Minister De Jonge werkt hiervoor samen met staatssecretaris Van der Burg een aanpak uit.''
Onderwijs
Onder de vluchtelingen zijn veel kinderen. Gegeven de op korte termijn beschikbare opvangcapaciteit voor 50.000 vluchtelingen houdt het kabinet in deze fase rekening met naar schatting 15.000 tot 25.000 leerplichtige kinderen. In het Nationaal Programma worden de voorbereidingen getroffen voor eventuele hogere aantallen en een langere verblijfsduur. De minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs treft, in samenwerking met diverse betrokken partijen, voorbereidingen die nieuwkomersscholen in staat moeten stellen het aantal beschikbare onderwijsplaatsen op te schalen. In regio’s waar voldoende opschaling niet haalbaar lijkt, zet het ministerie van OCW in op extra, tijdelijke onderwijsvoorzieningen. Hier leren gevluchte kinderen de Nederlandse taal, krijgen ze vakonderwijs en wordt goed in de gaten gehouden hoe het met ze gaat. OCW verkent de inzet van docenten uit de Oekraïense gemeenschap zelf.
Arbeid
Op termijn zal een deel van de vluchtelingen uit Oekraïne hier ook willen werken. Op grond van de Richtlijn Tijdelijke bescherming hebben zij toegang tot de arbeidsmarkt, maar heeft de werkgever op dit moment nog een tewerkstellingsvergunning nodig. Het ministerie van SZW wil regelen dat het aanvragen van die vergunning voor vluchtelingen uit Oekraïne niet meer verplicht is. Er wordt daarom gewerkt aan een vrijstelling. Wel geldt er dan een meldplicht. Er wordt naar gestreefd om de vrijstelling op 1 april 2022 in werking te laten treden.
Registratie
Oekraïners die in Nederland opvang wensen, worden opgevangen. Het Knooppunt Coördinatie Informatie Oekraïne heeft het overzicht waar centrale opvangplekken van de Veiligheidsregio’s beschikbaar zijn. Alle Oekraïners die gevlucht naar Nederland zijn, wordt gevraagd zich te laten registreren bij de gemeente. Dat geldt ook voor vluchtelingen die nu bij familie of vrienden verblijven. Wie zich meldt, wordt op basis van documenten geregistreerd en ingeschreven. Bij twijfel volgt een herkomst- en identificatieproces.