Steeds meer knelpunten
De populariteit van zonnepanelen onder woningeigenaren blijft groeien. Ten opzichte van het tweede kwartaal van 2020 nam de groei in het verzorgingsgebied van netbeheerder Liander in dezelfde periode van 2021 met 18% toe. Op steeds meer plekken in Nederland ontstaan knelpunten op het elektriciteitsnet. De aanhoudende economische groei, de enorme woningbouwopgave en snelle digitalisering van de maatschappij leidt in combinatie met de energietransitie - en in het bijzonder de inpassing van wind- en zonneweiden in landelijke gebieden - tot steeds meer knelpunten.
Enorme impact op elektriciteitsnet
Alle ontwikkelingen samen hebben een enorme impact op het elektriciteitsnet. De netbeheerders hebben te maken met een historisch grote opgave en werken hard aan het energienet van de toekomst. Ze hebben tegelijkertijd te maken met een chronisch tekort aan technici en lange doorlooptijden. De netbeheerders verwachten dat het elektriciteitsnet de komende jaren op meer plaatsen zijn maximale capaciteit bereikt. Niet alleen bedrijven en instellingen, maar ook consumenten kunnen de gevolgen hiervan gaan merken.
Ruim een half miljoen installaties met zonnepanelen
Liander heeft in het tweede kwartaal van 2021 ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden het aantal nieuwe installaties met zonnepanelen op daken van consumenten en het MKB met 18% zien stijgen. Hiermee komt het totale aantal installaties met panelen in het verzorgingsgebied van Liander op bijna 560 duizend. Waar er in het tweede kwartaal van 2020 nog 27.445 installaties bijkwamen, was dat dit jaar 32.501.
Beveiliging van het elektriciteitsnet
Belangrijke aanjager van de populariteit van zonnepanelen bij consumenten is de salderingsregeling. Deze regeling blijft gehandhaafd tot 1 januari 2023. Daarna vindt er een geleidelijke afbouw plaats tot 2031. Op dat moment is er geen fiscaal voordeel meer voor consumenten die zelf stroom opwekken en terugleveren aan het net. De salderingsregeling is de afgelopen jaren effectief geweest in het stimuleren van zonnepanelen op woningdaken. De opmars heeft echter ook nadelen. Netbeheerders hebben op zonnige dagen moeite de piekopbrengst op te vangen en consumenten en bedrijven worden niet gestimuleerd om de energie die zij opwekken daadwerkelijk zelf te gebruiken.
Te veel stroom opgewekt tijdens 'zon'dagen
Nederland heeft een van de betrouwbaarste elektriciteitsnetten van de wereld. Dit net is echter niet ontworpen op de grote hoeveelheden zonnestroom die nu op zonnige dagen worden opgewekt. Op mooie dagen, als alle zonnepanelen veel elektriciteit leveren, maar er weinig elektriciteit wordt gebruikt loopt de spanning in de elektriciteitskabels op sommige plaatsen zo hoog op dat de zonnepanelen afschakelen.
Hoge spanning
Dit beveiligingsmechanisme voorkomt dat door die hoge spanning apparatuur in huis kapot gaat. Op zo’n moment kan het voorkomen dat er tijdelijk geen elektriciteit aan het net geleverd kan worden. Liander betreurt dat dit steeds vaker voorkomt en werkt met man en macht aan verzwaring van het elektriciteitsnet en slimme oplossingen.
Salderingsregeling
Liander is voorstander van versnelde afbouw van de salderingsregeling, omdat consumenten en ondernemers dan gestimuleerd worden om aan de slag te gaan met opslag en flexibiliteit van zonne-energie zodat het elektriciteitsnet efficiënter wordt gebruikt en betaalbaar blijft. Dit is van essentieel belang voor het toekomstig energiesysteem en het realiseren van het Klimaatakkoord. Hierbij kan vanuit het Rijk worden overwogen om de middelen die vrijgespeeld worden door de afbouw van de salderingsregeling in te zetten voor het verder stimuleren van opslag en flexibiliteit.
Opslag stroom subsidiëren
Opslag maakt het mogelijk om energie die de klant opwekt op te slaan en op een ander moment te gebruiken. Dit voorkomt pieken in de belasting van het energienet. Dit is nodig omdat de netbeheerders het elektriciteitsnet moeten aanleggen op de maximale piek. Dit kost veel maatschappelijk geld en is niet efficiënt, omdat het net het grootste deel van de tijd voor slechts een klein percentage wordt benut.