De groei van het aantal ‘miljoenenhuizen’ komt door de snelle stijging van de woningprijzen en de indexatie van de villatax die hier ver bij achter blijft. Het aantal huiseigenaren dat deze extra hoge belasting op het eigen huis betaalt is sinds 2015 verviervoudigd naar ruim 60.000. Door de voortdurende stijging van de huizenprijzen zal dit aantal de komende jaren fors blijven toenemen.
Huizenprijzen stijgen veel sneller dan de grens van de villatax
De gemiddelde WOZ-waarde van woningen is sinds 2015 met bijna 36% gestegen. In dezelfde periode werd de grens van de villatax met slechts met 7% aangepast. Daardoor vallen steeds meer huizen in de categorie waarop de hogere belasting van de villatax van toepassing is. De belasting zet de betaalbaarheid van het wonen voor een groeiende groep eigenaren onder druk.
“Het gaat nu al lang niet meer om de spreekwoordelijke villa’s, maar steeds meer om hoek- en tussenwoningen stelt Karsten Klein, directeur belangenbehartiging bij Vereniging Eigen Huis. ‘Het zijn nu ook gewone rijtjeshuizen in Amsterdam en andere gemeenten in de Randstad die in de naoorlogse jaren als betaalbare woningen zijn gebouwd. Als dit zo doorgaat krijgen ieder jaar steeds meer van deze eigenaren met de villatax te maken.
Betaalbaarheid onder druk
Karsten Klein: ‘Voor iemand die in een huis woont dat sterk in waarde is gestegen nemen de woonlasten fors toe. Het WOZ-prijskaartje dat aan een woning wordt gehangen zegt weinig over de hoogte van het inkomen. Voor mensen met hele normale inkomens en ouderen met een pensioen, die vaak al tientallen jaren in hun huis wonen, kan dat de betaalbaarheid flink onder druk zetten.’
Indien de WOZ-waarde van een woning boven de grens van de villabelasting komt, schiet de bijtelling van het eigenwoningforfait over het bedrag daarboven van 0,5% naar 2,35%. Voor huiseigenaren die dit betreft is de consequentie vaak dat hun renteaftrek ineens omslaat in een bijtelpost. Dit wordt versterkt door de geleidelijke afbouw van de Wet Hillen. Mensen met een kleine of geen renteaftrek krijgen daardoor steeds meer te maken met een forse bijtelling.
Voorbeeld: woonlasten stijgen met 300 euro per maand
Een woning in Utrecht die in 2014 is gekocht voor € 800.000 euro heeft volgens het CBS inmiddels een WOZ-waarde van bijna € 1,3 miljoen. De bijtelling van het eigenwoningforfait bedraagt hierdoor in 2021 ongeveer € 10.000 terwijl dat in 2015 nog € 6.000 was. Als op deze woning een volledige hypotheek rust, betekent dit dat de eigenaar door de villatax maandelijks dit jaar ruim € 300 hogere woonlasten betaalt (bruto).