De fiets is een van de meest gebruikte vervoersmiddelen in Nederland en heeft een prominente rol in het Nederlandse verkeer. Hierdoor heeft de fietser een groot aandeel in het aantal verkeersdoden. In 2019 stierven er bijvoorbeeld 203 fietsers, waaronder 17 jongeren. Eén van de manieren om dit aantal te verlagen, is het dragen van een fietshelm. Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) schat in dat als men een fietshelm draagt er 85 verkeersdoden per jaar bespaard kunnen worden.
Over het algemeen staat de fietser negatief tegenover het dragen van een fietshelm. Stichting TeamAlert deed kwantitatief onderzoek naar hoe jongeren naar de fietshelm kijken. Uit het onderzoek, met 514 respondenten, komt naar voren dat vier op de vijf jongeren nooit een fietshelm dragen tijdens het fietsen. Slechts 1,2% van de ondervraagden draagt een helm op een gewone fiets of e-bike, voornamelijk omdat hun werkgever (bijvoorbeeld een maaltijdbezorger) dat verplicht. De overige groep jongeren (19%) draagt een helm op de racefiets of de mountainbike.
‘Niemand draagt fietshelm’
De voornaamste reden die jongeren geven om geen fietshelm te dragen, is dat zij dit onnodig vinden. Jongeren zijn van mening dat de kans op een ongeluk klein is en dat de snelheden op een stadsfiets vrij laag zijn. Daarnaast vindt een ruime meerderheid van de jongeren de fietshelm onhandig om mee te nemen en er stom uitzien. Vier op de vijf jongeren zullen ook in de toekomst geen helm dragen, slechts 5% van de ondervraagden wil dit wel doen.
Een belangrijke reden voor jongeren om geen fietshelm te dragen, is dat anderen om hen heen dit ook niet doen. Vier op de vijf jongeren kennen niemand in hun omgeving die een fietshelm gebruikt. Als zij iemand kennen die wel een helm draagt, dan zijn dat wielrenners of kwetsbare ouderen. Slechts 10% van de ondervraagde jongeren heeft iemand in hun omgeving die het belangrijk vindt dat zij een helm dragen.
Wel hebben jongeren het gevoel dat een fietshelm hen zal beschermen, mochten zij op de fiets een ongeval hebben met een auto. 85,6% van de ondervraagde jongeren vindt de fietshelm veilig. Ook schatten de meeste jongeren in dat een helm kan bijdragen aan het voorkomen van hoofdletsel na een ongeluk. Toch vinden de meeste jongeren dat ze geen helm hoeven te dragen, omdat onder meer het fietsen daarvoor niet gevaarlijk genoeg is. Jongeren zijn zich dus wel bewust van de voordelen van de helm, maar deze wegen niet op tegen mee dan de nadelen om daadwerkelijk een helm te dragen.