Vooral kwetsbare groepen worden door de coronacrisis hard geraakt op het terrein van werk, inkomen en participatie. Dat geldt in het bijzonder voor jongeren, flexwerkers, ondernemers met weinig financiële reserves en kinderen in gezinnen die leven rond de armoedegrens. Het kabinet vindt het belangrijk om hen snel te bereiken en te ondersteunen en zet daar samen met gemeenten op in.
Staatssecretaris Bas van ’t Wout (SZW): ‘Veel mensen zijn de afgelopen tijd acuut in de financiële problemen geraakt door de coronacrisis. Denk aan de ondernemer zonder opdrachten of de jongere die zijn baan kwijt is geraakt en zijn vaste lasten niet kan betalen. Voor veel anderen dreigt deze situatie. Het is van groot belang dat gemeenten voldoende armslag hebben om mensen met financiële zorgen goed te helpen. Ook is het belangrijk dat mensen zich snel melden als ze in de knel komen. Dan moet de hulp wel laagdrempelig zijn en schuldhulpverlening snel opgestart kunnen worden. Met deze extra inzet willen we dat bereiken.’
Sneller schulden aflossen
De partijen hebben onder meer afspraken gemaakt over het verkorten van schuldhulpverleningstrajecten. Het duurt nu vaak lang voordat de gemeente met alle schuldeisers tot een akkoord komt over de aflossing van schulden. Hierdoor verergeren de problemen. Door collectieve afspraken te maken met schuldeisers start de hulp eerder op en kunnen mensen hun schulden sneller aflossen. Een aantal gemeenten hanteert met succes deze nieuwe schuldenaanpak. Het kabinet wil stimuleren dat alle gemeenten dergelijke collectieve afspraken maken met schuldeisers.
Er komt daarnaast een waarborgfonds om mensen met problematische schulden beter en sneller te ondersteunen. Hiermee is 30 miljoen euro gemoeid. Het fonds maakt het makkelijker voor gemeenten en andere partijen om saneringskredieten in te zetten. Hiermee kunnen schuldeisers in één keer gedeeltelijk worden betaald, wordt de restschuld kwijtgescholden en houdt de hulpvrager nog slechts één schuldeiser over. Hierdoor ontstaat meer grip op de financiële situatie. Ook gaan grote publieke schuldeisers zoals UWV, SVB en de Belastingdienst de mogelijkheid tot uitstel van betaling beter inzichtelijk maken bij mensen met problematische schulden. Het CJIB kent sinds dit voorjaar al de mogelijkheid van een ‘noodstop’, het tijdelijk stoppen van de invordering. Voorwaarde is dat de persoon in kwestie zich meldt bij de gemeentelijke schuldhulpverlening.
Signaleren armoede
Veel gezinnen met een laag inkomen vragen geen hulp, terwijl zij wel in aanmerking komen voor gemeentelijke armoederegelingen. Scholen wijzen ouders in toenemende mate actief op de hulp die voorhanden is. De ministeries van SZW en OCW faciliteren dit. Het gaat dan bijvoorbeeld om gerichte doorverwijzingen naar gemeenten of naar armoedefondsen die stimuleren dat kinderen in armoede mee kunnen doen. Het kabinet wil dat ook de jeugdgezondheidszorg en huisartsen hierin een rol krijgen.
Brede schuldenaanpak
De afspraken die het kabinet heeft gemaakt, vormen een aanvulling op het Actieplan brede schuldenaanpak dat onderdeel is van het regeerakkoord. Het gaat om een veertigtal acties op tal van fronten om de schuldenproblematiek terug te dringen, gericht op preventie, snelle en effectieve schuldhulp en een zorgvuldige, maatschappelijk verantwoorde incasso. Het kabinet werkt in de brede schuldenaanpak samen met gemeenten, uitvoeringsorganisaties en maatschappelijke organisaties. Het stelt daarnaast structureel extra middelen beschikbaar aan gemeenten en maatschappelijke organisaties voor de aanpak van kinderarmoede. Voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede, in het bijzonder onder kinderen, heeft het kabinet aan het begin van de kabinetsperiode incidenteel €80 miljoen beschikbaar gesteld.