'Duidelijk signaal'
Rechters, officieren van justitie en advocaten vervullen een essentiële en onmisbare rol in onze democratische rechtstaat. Deze functies zijn cruciaal voor eerlijke, onafhankelijke en onpartijdige rechtspleging. Grapperhaus wil met de voorgestelde verhoging een duidelijk signaal afgegeven dat zij hun functie in vrijheid en veiligheid moeten kunnen vervullen en dat elke poging tot beïnvloeding van de rechtspleging door middel van intimidatie en bedreiging onacceptabel is.
Verhoging strafmaximum burgemeesters
In het wetsvoorstel staat ook de eerder aangekondigde verhoging van het strafmaximum voor bedreiging van twee naar drie jaar gevangenisstraf en voor de bedreiging van burgemeesters, wethouders, gedeputeerden naar vier jaar gevangenisstraf.
Havens, vliegvelden en spoorwegemplacementen
Met een aantal maatregelen wil minister Grapperhaus de ondermijnende criminaliteit op verschillende manieren hard en effectief aanpakken. Strafbaarstelling van het illegaal verblijf op bepaalde terreinen is daar een van. Logistieke knooppunten hebben een grote aantrekkingskracht op georganiseerde criminaliteit. Dat betreft niet alleen havens en vliegvelden; ook spoorwegemplacementen zijn kwetsbaar. De spoorwegemplacementen zijn nieuw ten opzichte van de eerdere versie van het wetsvoorstel. De problematiek die nu met name in de havens en luchthavens voorkomt, kan zich verplaatsen naar de spoorwegen. Dat moet worden voorkomen.
Criminelen
Op allerlei manieren dringen criminelen de beveiligde terreinen binnen op zoek naar illegale goederen, zoals drugs. Deze activiteiten vormen een belangrijke schakel in de criminele netwerken die illegale drugstransporten uitvoeren en ondermijnen de controle op de invoer van goederen in het douanegebied. Dit is vaak lastig te bewijzen, omdat zij uit voorzorg bewijsmateriaal wegwerken. Zo gooien criminelen bijvoorbeeld (prepaid) mobiele telefoons weg, zodat de politie die bij hun aanhouding niet in beslag kan nemen.
Illegaal verblijf op beveiligde terreinen
Mede daarom wil Grapperhaus illegaal verblijf op beveiligde terreinen apart strafbaar stellen. Er komt een gevangenisstraf van een jaar op te staan. Als er sprake is van binnendringen, bijvoorbeeld als een crimineel een valse pas gebruikt of zich verstopt in een bedrijfswagen om het terrein op te komen, gaat de maximumstraf omhoog naar twee jaar.
Voorlopige hechtenis
Om beter onderzoek te kunnen doen naar de achtergrond van deze verdachten en hun relatie met (internationale) criminele netwerken in kaart te kunnen brengen, wordt voorlopige hechtenis mogelijk. Openbaar Ministerie en politie kunnen dan bewijsmateriaal verzamelen om verdachten in verband te brengen met georganiseerde criminaliteit.
Verstoren bedrijfsproces drugscriminelen
Verder kondigde de minister aan politie en Openbaar Ministerie meer mogelijkheden te geven om het bedrijfsproces van criminelen te verstoren. Bepaalde chemicaliën - zogeheten precursoren - die als grondstof dienen voor harddrugs, worden verboden. Daarom wordt het bezit en transport evenals de in- en uitvoer van deze stoffen strafbaar. Er komt een maximumstraf van zes jaar op te staan.
Precursoren
Het gaat om stoffen die worden gebruikt voor de illegale productie van synthetische drugs en waarvan geen legale bestemming bekend is. Vooral criminelen die precursoren vervoeren kunnen straks gemakkelijker worden aangepakt. Straks is alleen al het bezit strafbaar, daarmee kan het productieproces eerder worden verstoord.
Kosten vernietiging
Daarnaast wil de minister de kosten die de Staat maakt voor de vernietiging van inbeslaggenomen voorwerpen die ernstig gevaar opleveren voor de leefomgeving of voor de volksgezondheid op daders kunnen verhalen. Het gaat onder andere om drugs en illegaal vuurwerk. Zo was in 2018 voor het opruimen van hennepkwekerijen 5,8 miljoen euro nodig.
Meer onderzoek
Tot slot kan straks in meer gevallen onderzoek worden gedaan naar het vermogen van veroordeelde criminelen. De praktijk laat zien dat zij flinke geldboetes en schadevergoedingsmaatregelen die bij een veroordeling worden opgelegd niet altijd betalen, terwijl er wél aanwijzingen zijn dat zij over geld beschikken.
Vermogen van criminelen
Nu zijn er nog te weinig mogelijkheden om in die gevallen een duidelijker beeld te krijgen van het vermogen van de crimineel, zodat beslag kan worden gelegd. Met de maatregel wordt het mogelijk de opgelegde sancties makkelijker uit te voeren en krijgen criminelen veel minder kans de tenuitvoerlegging van hun geldstraf te frustreren.