Dat is de reactie van Greenpeace, Milieudefensie, Natuur & Milieu, de Natuur- en Milieufederaties, de Jonge Klimaatbeweging, MVO Nederland en FNV op de vandaag gepresenteerde teksten. “Wij schoven begin 2018 aan om tot een ambitieus en eerlijk akkoord te komen. Na bijna een jaar onderhandelen blijkt het resultaat helaas dik onvoldoende: een vaalgroen akkoord dat geen structureel antwoord biedt op klimaatverandering. Ook ontspringen de grote vervuilers qua kosten weer de dans. Zonder een eerlijke verdeling van lusten en lasten is het akkoord op voorhand vleugellam.”
“Het zelfbenoemde ‘groenste kabinet’ ooit lijkt, zelfs na de Klimaattop in Polen, nog niet doordrongen van de haast die is geboden. De Nederlandse CO2-uitstoot stijgt momenteel zelfs en de gevolgen van klimaatverandering worden op steeds meer plekken zichtbaar. Het is daarom extra pijnlijk dat zelfs nu nog niet de juist keuzes worden gemaakt voor een leefbare toekomst,” aldus de organisaties. Het akkoord moet veel groener en eerlijker, willen de organisaties de definitieve teksten in 2019 tekenen.
Exemplarisch voor het teleurstellende resultaat is de tekst voor de Industrietafel. Daarin wordt niet waterdicht geregeld dat de industrie doet wat ze belooft: 19,4 Mton CO2 besparen. De deur wordt wagenwijd opengehouden voor tijdelijke lapmiddelen als CO2-opslag. Tijdelijke maatregelen brengen de uitstoot niet structureel omlaag, dus zijn weggegooid geld. Voor een toekomstbestendig akkoord moet het kabinet nu kiezen voor structurele oplossingen: het stevig beprijzen van CO2-uitstoot en alleen subsidie voor écht duurzame technieken, zoals zon, wind en groene waterstof.
Vaalgroen
De voorgestelde maatregelen zijn nog vaak te vaag, vrijblijvend en boterzacht. Het is daarmee onduidelijk of het totaal wel optelt tot 49% CO2-besparing in 2030, laat staan tot de 55% die nodig is om op koers te komen voor de Parijsdoelstellingen. Structurele oplossingen missen, waardoor het risico is dat verdere CO2-besparing na 2030 heel lastig wordt, omdat we in de verkeerde zaken hebben geïnvesteerd.
Vleugellam
Een eerlijke verdeling van de lusten en lasten is cruciaal voor een uitvoerbaar akkoord met voldoende draagvlak. “Het is heel simpel: wie het meest vervuilt, moet het meest betalen,” aldus de organisaties, “daarnaast moet iedereen mee kunnen doen. Ook de middelen voor een kolenfonds ontbreken, terwijl dit hard nodig is om werknemers in de kolensector een financieel stabiele toekomst te bieden. Daarnaast verwachten we dat de energietransitie veel werkgelegenheid oplevert, bijvoorbeeld bij wind op zee. Van belang daarbij is dat de werknemers in die nieuwe sectoren onder fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden aan de slag kunnen.
“Het is voor ons glashelder: als deze fundamentele punten niet worden opgelost, kunnen wij in 2019 niet onze handtekening zetten onder het uiteindelijke akkoord. De bal ligt nu bij het kabinet. Wij blijven ons hoe dan ook keihard inzetten om tot effectief klimaatbeleid voor Nederland te komen.” aldus de organisaties.