Het betreft de gemeente Weert, waar de gevaarlijke exotische mug al sinds 2010 bijna jaarlijks wordt aangetroffen bij bedrijven die gebruikte banden of gebruikte vrachtwagens importeren. Volgens experts is dit het rechtstreekse gevolg van laks beleid van de minister van Volksgezondheid Bruno Bruins en zijn voorgangers.
Behalve in Weert is de tijgermug dit jaar al gevonden in tien andere gemeenten. Een andere gevaarlijke exotische mug, de gelekoortsmug, is aangetroffen in Rotterdam en Haarlemmerliede.
De tijgermug kan meer dan 20 virusziekten en parasieten overbrengen op mens en dier, waaronder knokkelkoorts ofwel dengue, zika, chikungunya, encefalitis ofwel hersenontsteking, en hartworm. De Europese gezondheidsorganisatie ECDC houdt daarom bij waar in Europa deze mug wordt aangetroffen. Groen op de kaart betekent dat er monitoring plaatsvindt, maar dat de tijgermug niet is aangetroffen en geel betekent dat er sprake is van introductie maar geen vestiging. In de rode gebieden op de kaart is de tijgermug gevestigd, wat inhoudt dat er bewijs is van voortplanting en overwintering. Het ECDC hanteert op de kaart bepaalde bestuurlijke eenheden en voor Nederland zijn dat provincies. Vandaar dat op de kaart de provincie Limburg rood is gekleurd, terwijl het volgens de NVWA feitelijk gaat om één wijk (Leuken) in Weert. Al sinds 2010 wordt de tijgermug daar bij controles door de NVWA bijna jaarlijks aangetroffen bij een tweetal bedrijven die gebruikte banden importeren dan wel bij een handelaar in gebruikte vrachtwagens.
In 2009 nam de Kamer met algemene stemmen een motie aan getiteld ‘nultolerantie voor tijgermuggen’. Daarna volgden vele Kamervragen en diverse handhavingsverzoeken. Desondanks hebben de achtereenvolgende ministers van Volksgezondheid (Klink, Schippers en momenteel Bruins) de import van tijgermuggen door deze bedrijven nooit serieus willen aanpakken. Eind 2017 stuurden experts Wilfred Reinhold (voorzitter platform Stop invasieve exoten), Wouter van der Weijden (directeur stichting CLM) en Bart Knols (medisch entomoloog) de Tweede Kamer nog een brandbrief om hiervoor te waarschuwen. De inzet van de NVWA is ontoereikend gebleken. Daarom adviseren de experts minister Bruins om de minister van Defensie te vragen het leger in te schakelen bij de bestrijding van de tijgermug in Weert. Ook roepen zij de minister op handhavend op te treden tegen de bedrijven waar tijgermuggen zijn aangetroffen.
De tijgermug is dit jaar ook al gevonden in de gemeenten Lansingerland, Aalten, Hardenberg, Assen, Haarlemmermeer, Amstelveen, Lelystad, Almere, Noordoostpolder en Montfoort, maar heeft zich daar voor zover bekend nog niet gevestigd. De gelekoortsmug ofwel denguemug is gevonden in Haarlemmermeer en Rotterdam.
Een derde risicovolle exotische mug, de Aziatische bosmug, heeft zich, eveneens door de tekortschietende aanpak van de minister van Volksgezondheid, inmiddels in grote delen van Flevoland weten te vestigen. Ook daar zou het leger de NVWA te hulp kunnen schieten. Het leger heeft zich daar al toe bereid verklaard.
Van der Weijden: “Het is onthutsend om te constateren dat drie achtereenvolgende ministers van volksgezondheid zachte heelmeesters waren, die de handel zwaarder lieten wegen dan de volksgezondheid. Met hun halve maatregelen speelden zij met vuur, dat is nu gebleken. Eerder deed de overheid dat bij de Q-koorts en meer recent bij de fipronil-affaire.”
Reinhold: “Onlangs is de Wet publieke gezondheid aangepast, waardoor de minister van Volksgezondheid - in plaats van de gemeente - de verantwoordelijkheid heeft voor de bestrijding van gezondheidsbedreigende exotische muggen. En wat zien we nu? De vestiging van de tijgermug in Weert is een feit, en de minister meldt de Kamer dat hij de Aziatische bosmug in Flevoland niet meer wil bestrijden.”
Knols: “Al meer dan 10 jaar waarschuwen we dat definitieve vestiging van tijgermuggen op den duur flinke gevolgen voor de publieke gezondheid kan hebben. Helaas werd dat altijd weggezet als stemmingmakerij en vonden het ministerie en RIVM ons te alarmistisch van toon. Oordeel nu zelf. Maar het is nog niet te laat als we onmiddellijk hard en resoluut optreden en deze muggenpopulaties uitroeien. Langer wachten kan nu echt niet meer.”