Mars overtreedt de wet door op deze limited edition M&M’s niet te vermelden hoeveel hazelnoten in de zak M&M’s zitten. De verpakking suggereert volgens foodwatch dat er evenveel duurdere hazelnoten als goedkopere pinda’s in zitten. Mars moest echter in de klachtenprocedure erkennen dat er veel minder hazelnoten (9%) in zitten dan pinda’s (16%). Mars is niet de enige; dit soort misleiding is peanuts voor de voedingsindustrie. Voedselfabrikanten verleiden klanten vaak met aantrekkelijke dure ingrediënten in de naam van een product of op het plaatje op de verpakking. In het geval van Mars waren het hazelnoten, maar ook ingrediënten als bijvoorbeeld honing, meergranen en duurdere fruitsoorten als frambozen worden vaak door de fabrikant benadrukt maar blijken dan amper in het product te zitten.
Wet verplicht tot vermelden hoeveelheid lokingrediënt; Mars in de fout
De wet verplicht de fabrikant om het percentage te vermelden in de ingrediëntenlijst van ingrediënten die benadrukt worden op de voorkant van de verpakking; het zogenoemde ‘kwidden’ (Kwantitatieve Ingrediënten Declaratie). Dit wordt echter niet altijd (goed) gedaan, en zo misleiden fabrikanten hun klanten met aantrekkelijke ingrediënten die amper in het product zitten. De NVWA geeft openlijk toe meestal niet op te treden tegen misleiding ‘omdat er geen sprake is van risico’s voor de volksgezondheid’. Dit geeft producenten de ruimte om ongestraft de wet te ontduiken en zo consumenten op het verkeerde been te zetten. foodwatch vindt dit onacceptabel en hoopt dat de uitspraak over M&M’s een preventief effect zal hebben maar zeker ook dat de NVWA haar wettelijke taak nu eens oppakt en gaat handhaven.
Meergranen, honing of fruit op voorkant maar amper in product
Bij de M&M’s zat de misleidende suggestie onder meer in het verdelen van de voorkant in twee kleuren waarvan op één helft pinda’s worden getoond en op de andere helft hazelnoten. Dat wekt de suggestie dat de helft van de M&M’s bestaat uit pinda’s en de andere helft uit (duurdere) hazelnoten. Vaak worden op het etiket van producten mooie namen en plaatjes getoond van exotische, gezonde of dure ingrediënten. Het komt echter maar al te vaak voor dat deze ingrediënten nauwelijks in het product aanwezig zijn. Deze misleiding is wettelijk toegestaan, zolang maar correct wordt ‘gekwid’; dus op de achterkant van het etiket in de ingrediëntenlijst het percentage van dit ingrediënt wordt vermeld. Dit gebeurt bijvoorbeeld vaak bij dure exotische vruchten als bij deze Sisi no bubbles mango met 0,2% mango, Roosvicee fruit water tropical met 0,33% tropische vruchten en Spa duo braam & framboos met 0,07% framboos en 0,02% braam(bes). Maar ook de gezond ogende claim als meergranen blijkt regelmatig amper iets voor te stellen. Producten die worden verkocht als meergranen blijken vaak voor het overgrote deel uit het goedkopere tarwe te bestaan zoals deze Melba toast meergranen met minder dan 5% andere granen, AH meergranen spaghetti met slechts 15% andere granen of deze Jumbo beschuit meergranen met minder dan 5% andere granen. Een ander ingrediënt waar de consument op het verkeerde been wordt gezet is honing, wat je verwacht als zoetmiddel in producten met die naam. Er zit echter vaak veel meer suiker dan honing in het product. Opvallende voorbeelden hiervan zijn de Almhof roomyoghurt walnoot Griekse honing met 14,9% suikers, terwijl er maar 0,9% honing in zit, Belvita breakfast honing hazelnoot met 27% suikers maar slechts 2,1% honing en de AH Basic gepofte tarwe met honing met 34% suikers en maar 3% honing.
Bij bovengenoemde producten heeft de fabrikant of webshop correct gekwid door het percentage te benoemen. Dit is echter niet altijd het geval, zoals ook bij M&M’s bleek. foodwatch vindt dat deze vorm van misleiding moet worden aangepakt en dat de NVWA niet haar taak kan ontduiken door zelf te bepalen dat het handhaven van regels tegen consumentenmisleiding geen prioriteit heeft. Deze wet is niet voor niets opgesteld. Daarnaast is de wet niet afdoende om misleiding op de voorkant te voorkomen. foodwatch vindt dat een fabrikant verplicht zou moeten worden op de voorkant van de verpakking bij het lokingrediënt het percentage te vermelden. Daarmee wordt misleiding via de voorkant voorkomen en hoeft dit niet meer in de kleine lettertjes op de achterkant – die veel consumenten niet (kunnen) lezen - te worden rechtgezet.