De prijsverhoging staat gepland voor 2019. Hierdoor worden ook groente en fruit duurder. Breed protest was het gevolg: Wetenschappers, patiëntenorganisaties, maatschappelijke organisaties als foodwatch en tienduizenden consumenten spraken hun diepe teleurstelling uit. De consumptie van groente en fruit moet worden gestimuleerd, niet gedemotiveerd.
Foodwatch: “Velen geloofden hun oren niet en protesteerden toen ze van het kabinetsplan hoorden om groente en fruit duurder te maken. Vandaag krijgt het kabinet de kans op een gracieuze exit: zeg dat het een 1 april grap was en beloof om groente en fruit juist btw-vrij te maken.”
Maatregelen broodnodig
Sinds de eeuwwisseling is groente al 46% duurder geworden en fruit 43%. Zes op de zeven Nederlanders eet er te weinig van, gemiddeld pakweg de helft van de aanbevolen hoeveelheid. Snoepgoed is amper in prijs gestegen en suiker zelfs in prijs gedaald (-18%). Ondertussen heeft al de helft van de volwassenen overgewicht en komen er wekelijks bijna 1.200 mensen met diabetes bij. De cijfers zijn duidelijk: er is urgent actie nodig. De emailactie die foodwatch in oktober startte tegen de prijsverhoging brak alle records van foodwatch. Meer dan 60.000 mensen ondertekenden de oproep tot btw-vrije groente en fruit. Dagelijks komen er nog ondertekenaars bij.
Btw-vrije groente en fruit
foodwatch wil dat het kabinet de btw op groente en fruit niet verhoogd maar juist afschaft. Dit moet leiden tot een gezonder voedingspatroon, gezondere mensen en uiteindelijk minder hard stijgende zorgkosten. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Europese Commissie bepleiten het stimuleren van groente en fruit met prijsmaatregelen. foodwatch vindt dat de overheid moet zorgen dat een appel uiteindelijk minder kost dan een donut, zeker ook omdat zij deze situatie zelf heeft gecreëerd. Hoogleraar Jaap Seidell zegt hierover: “Er zijn door middel van landbouwsubsidies, prijsmaatregelen en andere zaken gunstige omstandigheden gecreëerd voor de productie en verkoop van vlees, zuivel en fastfood. Dit heeft geresulteerd in een ongezonde voedselomgeving, waarin een ongezonde keuze verschrikkelijk goedkoop is geworden. De overheid heeft een wettelijke taak om de burger hiertegen te beschermen.”
Actief voedselbeleid blijft uit
Al jaren roept de overheid dat de gezonde keus makkelijker moet worden gemaakt. Maar het kabinet komt amper verder dan wat voorlichtingsprojecten. De overheid hoort een actief voedselbeleid te voeren om gezond eten makkelijker en aantrekkelijker te maken. De overheid vertrouwt echter op zelfregulering van de voedingsindustrie. Dit terwijl voormalig minister Schippers al erkende dat de stappen van de industrie slechts ‘matig ambitieus’ zijn en ‘achterlopen op de planning’, mede gebaseerd op gelijkluidende conclusies van het RIVM