Andere stappen nodig
Volgens de SER zijn echter nog andere stappen nodig om te komen tot een optimaal design van de verlofregelingen. Deze stappen zijn: vereenvoudiging van de regels, andere financiering en wettelijke betaling van het ouderschapsverlof.
Vereenvoudiging regels
Het huidige verlofstelsel bestaat uit veel regelingen en is in praktijk erg ingewikkeld. Elke regeling kent verschillende voorwaarden en aparte financieringsvormen. De SER adviseert daarom de bestaande regelingen te vereenvoudigen door kraamverlof en partnerverlof in het ouderschapsverlof samen te voegen.
Andere financiering en wettelijke betaling ouderschapsverlof
Om het gebruik van deze regeling te stimuleren, moet voor een deel van het ouderschapsverlof een betaling worden geïntroduceerd. De raad adviseert in eerste instantie een periode van maximaal zes weken voor partners. Verder wordt geadviseerd als vervolgstap het betaalde ouderschapsverlof (naast het bestaande, betaalde zwangerschaps- en bevallingsverlof) ook uit te breiden naar moeders.
Op lange termijn moet (na evaluatie en monitoring van de effecten van het betaalde verlof) worden bekeken of de periode van betaald ouderschapsverlof afdoende is. De Europese Commissie pleit in haar voorstel voor zestien weken. De raad vindt vanwege het maatschappelijk belang en om breed draagvlak te krijgen dat de financiering van het betaalde verlof uit algemene middelen zal moeten plaatsvinden.
Concentratie verlof
Het huidige onbetaalde ouderschapsverlof heeft een beperkend effect op de arbeidsparticipatie van vrouwen, constateert de raad. Er is nog steeds een omvangrijke groep die wel behoefte heeft aan verlof, maar er geen gebruik van maakt. Vrouwen nemen bovendien vaker en meer verlof op dan mannen en het verlof wordt vooral in deeltijd opgenomen.
Om te komen tot een gelijkere verdeling van betaalde arbeid en zorg tussen mannen en vrouwen en per saldo hogere arbeidsdeelname, is het volgens de SER belangrijk vooral in het eerste half jaar na de geboorte het opnemen van het betaalde verlof te stimuleren. Vooral in die periode maken ouders keuzes voor bepaalde arbeids- en zorgpatronen. Die patronen blijven in de verdere loopbaan vaak voor een groot deel gehandhaafd.
SER-voorzitter Mariëtte Hamer: 'Het eerste jaar na de geboorte van het kind is een cruciale fase. Het is daarom belangrijk om de verlofregelingen in het eerste jaar na de geboorte van een kind te concentreren en verder te optimaliseren.'
Samenhang met eerder advies
De SER-commissie ‘Werken en leven in de toekomst’, onder voorzitterschap van Mariëtte Hamer, heeft het briefadvies voorbereid. De brief, die op 16 februari in de Sociaal-Economische Raad wordt vastgesteld, hangt nauw samen met het SER-advies ‘Een werkende combinatie’ en het eerdere SER-advies ‘Gelijk goed van start’.